آینده مالی ۲۰۲۵: CBDCها در برابر رمزارزها، نکات کلیدی معامله‌گران
مفاهیم کلیدی- CBDCها با پشتوانه دولتی، ثبات قیمت و نظارت دقیق را ارائه می‌دهند.
- استفاده از CBDCها خطرات استیبل کوین‌های خصوصی را کاهش و شمول مالی را افزایش می‌دهد.
- پذیرش آزمایشی CBDCها در بیش از ۱۳۰ کشور، تغییرات اساسی در نظام مالی دیجیتال را نشان می‌دهد.
دیدگاه کارگزار Octa درباره CBDCها در مقابل رمزارزها: آنچه معامله‌گران در ۲۰۲۵ باید بدانند
ارزهای دیجیتال بانک مرکزی (CBDCها) از مفاهیم نظری صرف به مرحله‌ای رسیده‌اند که در آن ده‌ها کشور در سراسر جهان به‌طور فعال آن‌ها را در طرح‌های آزمایشی مختلف مورد بررسی قرار می‌دهند. CBDCها به‌عنوان نسخه دیجیتال حمایت‌شده توسط دولت از پول فیاتی، ترکیبی از اعتماد به سیستم‌های پولی متمرکز و انعطاف‌پذیری پرداخت‌های دیجیتال هستند. برخلاف رمزارزها که قیمت آن‌ها بر اساس احساسات بازار نوسان می‌کند و معمولاً غیرمتمرکز است، CBDCها توسط دولت صادر شده، به ارزهای ملی وابسته و با هدف ارائه ثبات قیمت و قطعیت قانونی طراحی شده‌اند.
بر اساس داده‌های اخیر، بیش از ۱۳۰ کشور که نماینده ۹۸ درصد تولید ناخالص داخلی جهانی هستند، اکنون به شکلی از قبیل طرح‌های آزمایشی، توسعه یا تحقیقات در حال بررسی CBDCها می‌باشند هرچند تعداد کمی از آن‌ها به‌طور کامل آن‌ها را پذیرفته‌اند. این روند نشانگر پیشرفت فناوری و همچنین تمایل نظارتی برای بازپس‌گیری کنترل بر اکوسیستم‌های ارز دیجیتال است، به‌ویژه با گسترش استیبل کوین‌های خصوصی و دارایی‌های رمزارزی غیرمتمرکز.
ثبات و اعتماد
در حالی که رمزارزهایی مانند بیت کوین یا اتریوم در محیط‌های بسیار نوسان‌دار و سفته‌باز فعالیت می‌کنند، CBDCها به ارزهای فیاتی متصل و توسط بانک‌های مرکزی صادر می‌شوند. این امر باعث ایجاد ثبات ارزش و پشتوانه نهادی بیشتر شده و ریسک استفاده از آن‌ها را کاهش می‌دهد.
طراحی و نظارت
CBDCها قابلیت برنامه‌ریزی دارند اما به‌صورت متمرکز مدیریت می‌شوند. دولت‌ها می‌توانند اقدامات انطباقی را اعمال و حمایت از مصرف‌کنندگان را به روشی ارائه دهند که سیستم‌های رمزارزی غیرمتمرکز قادر به انجام آن نیستند. علاوه بر این، برخلاف دارایی‌های رمزارزی، CBDCها استخراج یا به‌طور خصوصی صادر نمی‌شوند و این مسئله کنترل دولت بر عرضه پول و نظارت بر تراکنش‌ها را تضمین می‌کند.
کار یانگ آنگ، تحلیلگر بازار مالی در Octa، می‌گوید: «CBDCها مدل جدیدی از نقدینگی دیجیتال ارائه می‌دهند که ترکیبی از اعتماد دولتی و اعتبار قانونی با کارایی فناوری است. برای معامله‌گران، این امر درهای ورود به اکوسیستم مالی دیجیتال امن‌تر و شفاف‌تر را می‌گشاید.»
در ادامه سه دلیل کلیدی که بانک‌های مرکزی منابع خود را به‌سوی CBDCها هدایت می‌کنند، ارائه شده است:
- کاهش استفاده از پول نقد و افزایش پرداخت‌های دیجیتال: با تغییر الگوهای اجتماعی و تمایل به استفاده از پول دیجیتال به جای پول فیزیکی، بانک‌های مرکزی برای مدرن‌سازی قالب‌های پول عمومی تحت فشار هستند. برای مثال، در سوئد، تراکنش‌های نقدی کمتر از ۱۰ درصد پرداخت‌ها را تشکیل می‌دهد. CBDCها به‌عنوان جایگزینی عمومی برای اپلیکیشن‌ها و پلتفرم‌های پرداخت خصوصی به منظور حفظ حاکمیت پولی در حوزه دیجیتال مطرح می‌شوند.
- کنترل خطرات استیبل کوین‌های خصوصی: استیبل کوین‌های خصوصی مانند USDT و USDC نگرانی‌هایی درباره ریسک سیستماتیک و فعالیت‌های بانکداری سایه‌دار ایجاد کرده‌اند. CBDC می‌تواند به‌عنوان تعادل پایداری در برابر این ابزارها عمل کند و نقدینگی و وضوح قانونی را در بازارهای مالی سریع‌التغییر فراهم آورد.
- شمول مالی و شفافیت: CBDCها با ارائه کیف پول‌های دیجیتال به جمعیت بدون دسترسی بانکی، به ویژه در اقتصادهای در حال توسعه، می‌توانند شمول مالی را افزایش داده و دید بهتری نسبت به جریان‌های مالی در اختیار دولت‌ها قرار دهند که به بهبود جمع‌آوری مالیات و کاهش تأمین مالی غیرقانونی کمک می‌کند. اگرچه این موضوع منجر به بحث‌هایی در خصوص نظارت و حریم خصوصی شده است.
CBDCها دارای مزایای قابل توجهی هستند؛ به‌عنوان مثال، ارزش آن‌ها معمولاً به ارزهای فیاتی وابسته است که تضمین‌کننده ثبات قیمتی بیشتر نسبت به اکثر رمزارزهاست. با پشتوانه کامل دولت، این ارزها به‌عنوان پول قانونی عمل کرده و ممکن است ویژگی‌های برنامه‌پذیری مانند پرداخت‌های شرطی داشته باشند. برای جمعیت کم‌بازده، CBDCها مسیری به سوی دسترسی به خدمات مالی بهتر محسوب می‌شوند.
با این حال، نگرانی‌هایی از جمله حفظ حریم خصوصی وجود دارد، چرا که CBDCها ممکن است به دولت‌ها امکان نظارت بر تراکنش‌های شخصی را بدهند. همچنین، این ارزها ممکن است تحت هدف حملات سایبری بزرگ قرار گیرند. افزون بر این، در صورت طراحی نامناسب، CBDCها می‌توانند بر سیاست‌های پولی سنتی و پویایی بازارهای مالی تأثیرگذار باشند؛ برای نمونه، بانک‌های تجاری ممکن است با برداشت‌های انبوه مواجه شوند اگر مردم CBDCها را به عنوان گزینه امن‌تری نسبت به پول سنتی برای پس‌انداز در نظر گیرند.
گرچه اکثر کشورها هنوز در حال تحقیق و بررسی کاربردهای CBDC در اقتصاد هستند، برخی از آن‌ها به‌طور عملی این ارزها را پیاده‌سازی کرده‌اند:
- باهاما: Sand Dollar در سال ۲۰۲۰ به‌عنوان اولین CBDC در سطح ملی معرفی شد و اکنون از طریق شبکه‌ای از کیف پول‌های موبایلی در تمام جزایر به کار می‌رود.
- نیجریه: eNaira در سال ۲۰۲۱ راه‌اندازی شد و تا سال ۲۰۲۵ پذیرش آن کمتر از ۰.۵ درصد بوده است؛ دولت همچنان مشوق‌هایی برای افزایش استفاده ارائه می‌دهد.
- چین: e-CNY در بیش از ۲۵ شهر آزمایش شده و در سیستم حمل و نقل عمومی و پلتفرم‌های تجارت الکترونیک یکپارچه شده است. مقیاس آن، e-CNY را به پیشرفته‌ترین CBDC در اقتصادهای بزرگ تبدیل کرده است.
نگاه به آینده: مسیر پذیرش
در حالی که CBDCها وعده افزایش کارایی و ارائه ابزارهایی برای دستیابی به اهداف اجتماعی را می‌دهند، چالش‌های جدید حاکمیتی نیز به همراه دارند. دولت‌ها برای موفقیت باید تعادلی میان نوآوری، آزادی‌های مدنی، پایداری زیرساخت و تعامل‌پذیری جهانی برقرار کنند. با گسترش روزافزون ارزهای دیجیتال، درک و آگاهی از CBDCها برای معامله‌گران پیشرو اهمیت ویژه‌ای پیدا می‌کند. به‌روز بودن با تحولات می‌تواند مزیتی حیاتی در فهم آینده پول داشته باشد.
تجارت همواره با ریسک‌هایی همراه است و ممکن است برای همه سرمایه‌گذاران مناسب نباشد؛ لذا از تخصص خود به‌طور هوشمندانه استفاده کرده و قبل از تصمیم‌گیری‌های سرمایه‌گذاری، تمامی خطرات مرتبط را ارزیابی نمایید.
Octa یک کارگزار بین‌المللی است که از سال ۲۰۱۱ خدمات معاملاتی آنلاین را در سراسر جهان ارائه می‌دهد. این شرکت دسترسی بدون کارمزد به بازارهای مالی و خدمات متنوعی را به مشتریانی از ۱۸۰ کشور ارائه می‌دهد که تاکنون بیش از ۵۲ میلیون حساب معاملاتی افتتاح کرده‌اند. به منظور کمک به مشتریان در دستیابی به اهداف سرمایه‌گذاری، Octa وبینارهای آموزشی رایگان، مقالات و ابزارهای تحلیلی ارائه می‌کند.
این شرکت در یک شبکه جامع از طرح‌های خیریه و بشردوستانه از جمله بهبود زیرساخت‌های آموزشی و پروژه‌های امدادی کوتاه‌مدت برای حمایت از جوامع محلی مشارکت دارد.
از زمان تأسیس، Octa بیش از ۱۰۰ جایزه کسب کرده است، از جمله جایزه «کارگزار مطمئن‌ترین جهانی ۲۰۲۴» از Global Forex Awards و جایزه «بهترین پلتفرم معاملاتی موبایلی ۲۰۲۴» از Global Brand Magazine.
