تهدید دستکاری سازمان‌یافته بازار کریپتو به اوج رسید
مفاهیم کلیدی- طرح‌های دستکاری بازار کریپتو به شبکه‌های سازمان‌یافته و پرسرمایه منتقل شده
- هماهنگی در صرافی‌های متمرکز، مشتقات و زنجیره‌ها فرصت‌های آربیتراژ را افزایش می‌دهد
- هوش مصنوعی، همکاری صرافی‌ها و تشخیص زودهنگام مهم‌ترین ابزار مقابله است
دستکاری گسترده بازار کریپتو به طور فزاینده‌ای سازمان‌یافته می‌شود
دستکاری بازار همه‌جا هست و در عین حال هیچ‌جا دیده نمی‌شود. این تهدیدی نامرئی است که هم بر بازارهای کریپتو و هم سنتی تأثیر می‌گذارد و معامله‌گران عادی را در معرض هزینه‌های سنگین قرار می‌دهد. گاهی دستکاری آشکار است — توکن‌های کم‌نقد که ابتدا با حجم کم خریداری می‌شوند و سپس سریع فروخته می‌شوند — اما اغلب مبهم‌تر و دشوارتر به‌صورت قطعی شناسایی می‌شود.
نگران‌کننده‌تر آن است که این طرح‌ها دیگر تنها کار نهنگ‌های سرکش یا گروه‌های پمپی ناشی نیست. نشانه‌ها روز‌به‌روز بیشتر حکایت از شبکه‌های بسیار سازمان‌یافته و پرسرمایه دارد که فعالیت‌های خود را در صرافی‌های متمرکز، پلتفرم‌های مشتقات و اکوسیستم‌های زنجیره‌ای هماهنگ می‌کنند. با افزایش پیچیدگی این بازیگران، تهدید آنها برای یکپارچگی بازار به‌طور تصاعدی رشد می‌کند.
تاریخچه دستکاری بازار
دستکاری بازار به قدمت خود بازارهاست. در یونان باستان، فیلسوفی به نام تالس میلتوسی با دانش خود از الگوهای آب‌و‌هوایی پیش‌بینی کرد برداشت زیتون فوق‌العاده‌ای در راه است. او پیش از فصل برداشت، تمام پرس‌های روغنگیری منطقه را با کرایه کم اجاره کرد و هنگام افزایش تقاضا، آنها را با قیمت‌های بالاتر اجاره داد و سود کلانی به‌دست آورد.
در تاریخ جدیدتر، حباب شرکت سهامی جنوب در قرن هجدهم نمونه دیگری از دستکاری است که مدیران شرکت سهام را در اوج قیمت فروختند و سرمایه‌گذاران عادی را متضرر کردند. یا حباب پیاز هلندی که یک قرن قبل از آن رخ داد.
دستکاری در دنیای کریپتو
از زمان راه‌اندازی اولین صرافی‌ها در حدود سال ۲۰۱۱، دستکاری در کریپتو وجود داشته است. برخی ممکن است به طرح‌های پمپ و دامپ در صرافی BTC-E با سرکردگی معامله‌گری به نام فونتاس اشاره کنند یا دیوار فروش ۳۰٬۰۰۰ بیت کوینی بیئر وِیل را به یاد بیاورند که در آن روزها حجم معاملات روزانه کل بازار زیر ۳۰ میلیون دلار بود و این دیوار بازار را فرو ریخت. گرچه این اقدام رسماً دستکاری نبود، اما نشان داد چقدر یک فرد می‌تواند بازار کریپتو را جابه‌جا کند.
امروز اما کریپتو به یک کلاس دارایی چند تریلیون دلاری تبدیل شده که دستکاری بزرگ سرمایه‌گذاری تک‌نهنگ‌ها را عملاً غیرممکن می‌سازد. اما گروه‌های هماهنگ و سازمان‌یافته هنوز قادرند بازارها را حرکت دهند.
گروه‌های مدرن و هماهنگی سازمان‌یافته
روزهایی که یک نهنگ می‌توانست دیوار فروش بیت کوین را آن‌قدر بالا ببرد که هفته‌ها طول بکشد تا کنده شود، گذشته است. با اینکه نقدینگی کریپتو امروز بسیار بیشتر است، اما بازارها هم پراکنده‌تر شده‌اند. این فضا فرصتی برای معامله‌گران کارکشته فراهم می‌کند تا به‌صورت گروهی بازارها را به نفع خود جابه‌جا کنند. آنها معمولاً از طریق گروه‌های خصوصی تلگرام فعالیت‌های خود را هماهنگ می‌کنند و بازارهای هدف را بر مبنای بیشترین تأثیر انتخاب می‌کنند.
این روند نشان‌دهنده ورود بازیگران بزرگ به طرح‌های دستکاری بازار است که سطح جدیدی از ریسک را برای صنعت کریپتو ایجاد می‌کند.
در فوریه، تحلیلگر James CryptoGuru خطر دستکاری گسترده در ETFهای نقدی بیت کوین را هشدار داد. او توضیح داد که این ابزارها می‌توانند فشار نزولی بر قیمت بیت کوین ایجاد کنند — به‌ویژه وقتی بازارهای سنتی تعطیل هستند. چنین استراتژی می‌تواند باعث لیکوئید شدن پوزیشن‌های اهرمی و ایجاد عدم تعادل موقت شود و به بازیگران بزرگ اجازه دهد بیت کوین و اتریوم را با قیمت‌های تخفیفی انباشت کنند.
پیچیدگی شبکه‌ای و فرصت‌های آربیتراژ
از آنجا که کریپتو چه درون زنجیره و چه در صرافی‌ها بسیار به هم مرتبط است، اثر موج‌مانند یک تلاش موفق دستکاری گسترده است. اگر یک جفت معاملاتی که برای تأمین داده API به بازارهای دیگر استفاده می‌شود روی یک صرافی متمرکز از هماهنگی خارج شود، می‌تواند در سایر بازارها ازجمله بازار مشتقات دائمی فرصت آربیتراژ ایجاد کند. در نتیجه، حمله می‌تواند از یک صرافی آغاز و سود آن در صرافی دیگری برداشت شود و ردیابی عاملان را دشوار سازد.
پاسخ صرافی‌ها و چالش‌های پیش رو
یکپارچگی بازار ارزهای دیجیتال با خطر بیشتری مواجه است. گروه‌های هماهنگ منابع مالی عمیق، ابزارهای فنی و دسترسی چند پلتفرمی برای انجام و پنهان‌سازی عملیات پیچیده را در اختیار دارند. نکته نگران‌کننده این است که بیشتر صرافی‌ها به‌صورت واکنشی عمل می‌کنند چون عملاً جلوگیری کامل از دستکاری بازار غیرممکن است. در نتیجه مهاجمان حتی اگر پنجره عملیاتی‌شان روز‌به‌روز کوتاه‌تر شود، همچنان برتری دارند.
همان‌طور که تالس در یونان باستان قانون را نقض نکرد وقتی از فصل زیتون سود برد، بسیاری از اقداماتی که امروزه دستکاری کریپتو محسوب می‌شوند غیرقانونی نیستند. آیا وقتی یک صندوق بزرگ با کیف‌پول عمومی خود حجم خرید یک توکن را افزایش می‌دهد تا توجه جلب کند، دستکاری است؟ یا وقتی بازارسازان بیش از تطبیق اسپرد خرید و فروش، قیمت توکن را به درخواست یک پروژه بالاتر نگه می‌دارند؟
با این حال، استفاده از هزاران حساب صرافی توسط ده‌ها کاربر برای متورم کردن قیمت یک دارایی کاملاً دستکاری آشکار است. صرافی‌ها با کمک ابزارهای قدرتمند مبتنی بر هوش مصنوعی علیه این طرح‌ها مبارزه می‌کنند. روزهایی که یک کاربر می‌توانست بازارها را به‌هم بریزد، گذشته است. با این حال، تهدید در عصر چند زنجیره و چند صرافی نه تنها کم نشده بلکه چند برابر شده است.
صرافی‌ها اکنون در بازی «کوبه‌کنندوی مگس» قفل شده‌اند تا رفتارهای مشکوک را که توسط صدها یا هزاران حساب همزمان شروع می‌شود، شناسایی کنند. خوشبختانه موارد همکاری موفق نشان می‌دهد نیاز نیست آنها تنها بمانند. وقتی Bybit اوایل ۲۰۲۵ هک شد، پلتفرم‌های دیگر ETH قرض دادند تا تعهدات برداشت آن برآورده شود — نشانه‌ای نادر اما قدرتمند از همبستگی در برابر بحران.
به‌نظر می‌رسد دستکاری بازار نسبتاً آسان باشد اما انجام آن بدون ردیابی به‌شدت دشوار شده است. هوشیاری جمعی، اشتراک داده و تشخیص زودهنگام مؤثرترین ابزارها برای حفاظت از یکپارچگی اکوسیستم معاملاتی کریپتو هستند.
لینک خبر
