آموزش گام به گام تحلیل بنیادی بورس ایران ( فاندامنتال )

بروزرسانی در21 خرداد 1403
تحلیل بنیادی یا فاندامنتال، یکی از روش‌های تحلیل بازار بورس است. این روش تحلیلی به کمک ابزار خاص خود وضعیت یک شرکت را بررسی می‌کند تا ارزش واقعی هر سهم آن را محاسبه کند. پس از مقایسه ارزش واقعی و قیمت فعلی سهام شرکت می‌توان برای انجام معاملات تصمیم‌گیری نمود. بنابراین تحلیل بنیادی می‌تواند به شما برای یافتن سهام مناسب کمک کند.

تحلیل بنیادی یا فاندامنتال، یکی از روش‌های تحلیل بازار بورس است. این روش تحلیلی به کمک ابزار خاص خود وضعیت یک شرکت را بررسی می‌کند تا ارزش واقعی هر سهم آن را محاسبه کند. پس از مقایسه ارزش واقعی و قیمت فعلی سهام شرکت می‌توان برای انجام معاملات تصمیم‌گیری نمود. بنابراین تحلیل بنیادی می‌تواند به شما برای یافتن سهام مناسب کمک کند. پس جای تعجب ندارد که افراد بسیاری به دنبال آموزش بنیادی بورس هستند. چون می‌توانند با بررسی دوره‌ای وضعیت شرکت برای رسیدن به موفقیت معاملاتی شانس خود را به میزان زیادی افزایش دهند. در ادامه قصد داریم تا به آموزش گام به گام تحلیل بنیادی بورس بپردازیم. با نظارت همراه باشید.

 

رویکردها و ابعاد تحلیل بنیادی

رویکردهای تحلیل بنیادی به دو دسته از بالا به پایین و از پایین به بالا تعریف می‌شوند که روند حرکت متفاوتی با یکدیگر دارند. 

در روش از بالا به پایین، تحلیلگر باید از صنعت یا اقتصاد بررسی را آغاز کرده تا به شرکت برسد. اما در رویکرد از پایین به بالا جهت نگاه تحلیلگر تغییر می‌کند. در این روش باید از شرکت شروع و ابعاد بررسی خود را به سمت صنعت و اقتصاد گسترش دهید. رویکرد از بالا به پایین به داده‌های کلانی نیاز دارد که مهیا کردن و استفاده از آن‌ها دردسرهای خاص خود را داشته و زمان زیادی از تحلیلگر می‌گیرد.

در این روش از شرکت شروع کرده و از داده‌های مالی آن برای بررسی استفاده می‌کنید. در رویکرد از بالا به پایین تحلیلگر سعی دارد تا با بررسی حجم کلی بازار و صنعت مورد نظر، عرضه و تقاضا و … به شکل حدودی به جایگاه شرکت در بازار و صنعت برسد.

شما نمی‌توانید شرکتی را بدون بررسی کل بازار و اقتصاد به تنهایی تحلیل کنید. تحلیل بنیادی علاوه بر این که بررسی می‌کند که مواد اولیه شرکت چگونه تامین می‌شود یا محصولات به چه مشتریانی عرضه می‌شوند، باید به عوامل بیرون از شرکت اما موثر بر وضعیت شرکت نیز توجه داشته باشد. تغییر در  نرخ تورم، نرخ ارز، سود بانکی و …  در تحلیل بنیادی اهمیت زیادی دارد؛ زیرا این دسته از تغییرات به سرعت می‌توانند روی عملکرد شرکت تاثیرگذار باشند.

 

مفاهیمی که برای تحلیل بنیادی باید بدانید

 برای این که بتوانید از طریق تحلیل بنیادی سهام مناسب را پیدا کنید، باید با مفاهیمی آشنا باشید. در ادامه مفاهیم اولیه تحلیل بنیادی را بررسی خواهیم کرد.

 

صورت‌های مالی: صورت‌های مالی می‌توانند جزئیات اطلاعات مالی واحد تجاری را نمایش دهند. دارایی‌ها، بدهی‌ها، درآمد، هزینه‌ها و جریان وجوه نقد از جمله مهمترین اطلاعاتی هستند که در صورت مالی یافت می‌شوند. البته صورت مالی خود به انواع مختلفی تقسیم می‌شود. برای مثال صورت سود و زیان یکی از انواع صور‌‌‌ت‌های مالی است که اطلاعات مالی اصلی شرکت را که شامل: درآمدها، هزینه‌ها و سود یا زیان شرکت است، طی مدت زمان مشخص گزارش می‌کند.

 

ترازنامه: این آیتم قادر به نشان دادن دارایی‌ها، بدهی‌ها و حقوق صاحبان سهام در پایان دوره زمانی است. در این نمایش جزئیات به صورت کامل عنوان شده است.

 

صورت جریان وجوه نقد: یکی از صورت‌های مالی که حرکت وجه نقد را در شرکت نمایش می‌دهد، صورت جریان وجوه نقد است که به تحلیل‌گران بنیادی برای درک مسیر عملکرد واحد اقتصادی کمک می‌کند. صورت جریان وجوه نقد از سه بخش جریان نقدی عملیات، جریان نقدی سرمایه‌گذاری و جریان نقدی تامین مالی تشکیل شده است.

 

نسبت‌های مالی: نسبت مالی با استفاده از مقادیر موجود در صورت‌های مالی محاسبه می‌شود و اطلاعات مفیدی درباره وضعیت شرکت به سرمایه‌گذار ارائه می‌کند. نسبت‌های مالی با مقایسه نسبت‌های یک شرکت با سالیان گذشته و مقایسه شرکت با شرکت‌های دیگر، به تحلیلگران کمک می‌کنند.

 

تحلیل بنیادی را از کجا و چطور شروع کنیم؟

تحلیل بنیادی به سرمایه‌گذارانی که تمایل دارند سهم را در یک قیمت مناسب و در یک زمان مناسب خریداری کند، راه رسیدن به هدف را نشان می‌دهد. بنابراین بسیاری از افراد به دنبال آموزش گام به گام تحلیل بنیادی بورس هستند. برای شروع آموزش تحلیل بنیادی ابتدا باید با مبانی حسابداری و اقتصاد کلان به خوبی آشنا باشید تا در شرایط مناسب بتوانید از آن‌ها در تحلیل صورت‌های مالی شرکت استفاده کنید.

تحلیل بنیادی دید بسیار وسیعی نسبت به شرکت ارائه می‌دهد بنابراین برای آموزش بنیادی بورس باید با حوزه‌های مختلف آشنا باشید. برای مثال این که شرکت چه محصولی تولید کرده و آن را کجا و با چه قیمتی به فروش می‌رساند اهمیت زیادی در تعیین آینده آن دارد. اطلاعات این چنینی را می‌توانید از مرجع رسمی به نام کدال دریافت کنید.

سرمایه گذاری که آموزش تحلیل فاندامنتال را اولویت خود قرار داده، می‎تواند شرکت را به خوبی تحلیل کرده و در نهایت ارزش ذاتی سهام شرکت را تعیین کند.

 

استفاده از کدال برای تحلیل بنیادی

سایت کدال مرجعی معتبر برای دریافت اطلاعات بازار بورس است. کدال برای انتشار اطلاعات شرکت‌های فعال در بازار سرمایه  طراحی شده تا فعالین بازار بتوانند به راحتی به اطلاعات مختلف و مورد نیاز برای انجام تحلیل بنیادی و در نهایت بررسی ارزش سهام شرکت دسترسی داشته باشند. کاربران می‌توانند بدون محدودیت در هر زمانی از اطلاعات موجود این سایت استفاده کنند.

اطلاعات موجود بر روی سایت کدال متفاوت هستند. به صورت کلی صورت‌های مالی، افشای اطلاعات با اهمیت، گزارش فعالیت ماهانه، گزارش فعالیت هیئت مدیره، گزارش افزایش سرمایه، گزارش مجامع عمومی و ... از جمله محبوبترین اطلاعات موجود در سایت کدال محسوب می‌شوند که تحلیلگران و فعالین بازار از آن‌ها استفاده می‌کنند

https://codal.ir/

 

آموزش تحلیل بنیادی

تحلیل بنیادی روشی جذاب برای بررسی وضعیت یک شرکت است که مخاطبان خاص خود را دارد. این روش تحلیلی نیاز به کسب تجربه و استفاده از دانسته‌ها دارد.

در تحلیل بنیادی سرمایه‌گذار به دنبال کشف ارزش است. به عبارتی تحلیل بنیادی قصد دارد تا به شما کمک کند تا شرکتی که سهام آن را می‌خرید بیشتر بشناسید و ارزش آن را به دست آورید. ارزش مفهوم بسیار مهمی در تمام انواع سرمایه‌گذاری است. این ارزش است که خرید یک کالا را بااهمیت می‌سازد. اما دقت داشته باشید که ارزش نباید با قیمت یکسان در نظر گرفته ‌شود. قیمت مبلغی است که بابت یک کالا یا خدمت پرداخت می‌کنید. اما ارزش چیزی است که در این فرآیند به دست می‌آورید.

سرمایه‌گذاران همواره به دنبال پرداخت قیمت کم در ازای به دست آوردن ارزش بالاتر هستند. اما قیمت دارایی‌ها روی خط ارزش ذاتی آن‌ها حرکت نکرده و اکثر مواقع تمایل دارد تا بالاتر یا پایینتر از ارزش ذاتی خود در نوسان باشد. این حرکت قیمت می‌تواند باعث سود یا ضرر سرمایه‌گذاران شود.

 

ابزارهای تحلیل تکنیکال را بشناسیم

در تحلیل فاندامنتال برای بررسی و استفاده درست از اطلاعات در درجه اول نیاز به منبع موثقی از اطلاعات دارید. همانطور که ذکر کردیم سایت کدال منبع جامع و مورد اعتمادی برای دریافت اطلاعات بازار سرمایه است. در کنار آن می‎توان از سایت مدیریت فناوری بورس تهران یا tsetmc برای بررسی رفتار بازار و تاثیر اخبار روی قیمت‎ها استفاده کرد. سایت‌های کارگزاری‌ها نیز از ابزار آشنایی با سهام و تحلیل بنیادی محسوب می‌شوند.

برای تحلیل اطلاعات می‌توانید از نرم‌افزارها و سایت‌های مختلفی استفاده کنید. برای استفاده از این ابزارها معامله‌گر باید دانش کار با آن‌ها را به خوبی فرا بگیرد. اکسل و فرمول‌نویسی یکی از این ابزارها محسوب می‌شود. معامله‌گر باید حجم زیادی از داده‌ها را در خصوص سهم‌ها استخراج کند. استخراج داده‌ با افزونه‌ها یا فرمول‌نویسی ساده و سریعتر است. علاوه بر این کار با اکسل برای اخذ اطلاعات از ترازنامه‌ها و گزارشات مالی اهمیت زیادی دارد. راه دیگر برای استخراج اطلاعات استفاده از فیلتر نویسی است.

نرم افزار دایره طلایی یکی از بهترین نرم افزارها برای تحلیل بنیادی سهام است.

 

مزایا و معایب تحلیل بنیادی چیست؟

تحلیل بنیادی ابزاری برای انتخاب سهام مناسب بازار است که شاید بدون استفاده از آن به سادگی نتوان به موفقیت در بازار رسید. مزایای اصلی این روش تحلیلی به شرح ذیل است:

_ امکان شناسایی بازار و صنعت یکی از بزرگ‌ترین ویژگی‌های تحلیل بنیادی است. این روش پیچیدگی‌های بازار را شناسایی کرده و عوامل تغییر قیمت دارایی را تشخیص می‌دهد. با استفاده از شناخت تغییرات قیمت دارایی می‌توان به نتیجه رسید که خرید یک دارایی به صرفه و آینده‌دار است یا خیر.

_ با تحلیل بنیادی می‌توان زمانی که بازار در هیجان به سر می‌برد، بدون تفاوت با آشفتگی بازار، با اتکا بر نتیجه تحلیل خود در انتظار بهتر شدن شرایط ماند. تحلیلگران بنیادی برای تصمیم‌گیری در خصوص دارایی عجله نمی‌کنند و به نتایج بررسی ارزش ذاتی دارایی خود پایبند می‌مانند.

با وجود کارآمدی این روش برای تحلیل دارایی‌های افراد، نباید از خرده نقص‌های آن غافل شد. در ادامه چند مورد از معایب یا همان نقص‌های این نوع تحلیل را بررسی می‌کنیم:

_ نتایج تحلیل بنیادی تضمینی نیستند. البته این عیب تنها مختص به این روش نیست و در روش تحلیل تکنیکال نیز تضمینی برای نتایج وجود ندارد.

_ نقص دیگر این روش تحلیلی زمان‌بر بودن آن است. به عبارتی بررسی حجم زیادی از اطلاعات مربوط به شرکت و محاسبه نسبت‌های لازم، زمان زیادی نیاز دارد. فاکتورهای دخیل در تحلیل بنیادی متعدد بوده و بررسی آن‌ها در کوتاه‌مدت ممکن نیست. 

_ شرکت‌ها منبع اصلی اطلاعات و داده‌های مورد استفاده تحلیلگران بنیادی هستند. به همین دلیل هم باید نگران اطلاعات غلط یا غیر شفاف باشید. گاهی شرکت با اطلاعات ارائه شده سعی در نشان دادن وضعیت بهتری از خود دارد.

_ تحلیل بنیادی در واقع هیچ اطلاعات خاصی از زمان ورود به سهام نمی‌دهد و به این دلیل باید از روش‌های دیگر تحلیل به طور ترکیبی با تحلیل بنیادی استفاده کنید.

 

سخن پایانی

تحلیل بنیادی در درک فرآیندهای تجارت به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند. پس از انجام تحلیل بنیادی، سرمایه‌گذار با عوامل اصلی تاثیرگذار بر درآمد و سود یک شرکت که در تعیین وضعیت شرکت اهمیت بسیاری دارند، آشنا خواهد شد. به این ترتیب سرمایه‌گذاران می‌توانند از سرمایه‌گذاری در شرکت‌هایی که وضعیت خوبی ندارند و احتمالا در آینده ضرر و زیان شناسایی خواهند کرد، جلوگیری کنند. برخی از افراد به دنبال آموزش تحلیل بنیادی رایگان هستند. با این وجود یادگیری تحلیل بنیادی به اندازه‌ای تاثیر مثبت دارد که پرداخت هزینه آموزش تحلیل بنیادی در مقابل آن بسیار ناچیز خواهد بود.

سوالات متداول

معمولا تحلیلگران بنیادی برای سرمایه‌گذاری‌های بلند ‌مدت روی سهام حساب باز می‌کنند. اما این به معنی عدم استفاده از تحلیل بنیادی در معاملات کوتاه مدت نیست. شناسایی و پیش‌بینی روند بلند مدت یک شرکت در سرمایه‌گذاری با دید کوتاه مدت رابطه مستقیمی ندارد. سرمایه‌گذاری بر اساس تحلیل بنیادی به خصوص برای یافتن شرکت‌هایی که دارایی‌های ارزشمند، ترازنامه و درآمد مناسب دارند، بسیار مناسب است.
این روش تحلیل در کنار مزایای خود معایبی نیز دارد. برای مثال عیب اصلی آن را شاید بتوان زمان‌بر بودن آن و امکان ارائه اطلاعات غلط توسط شرکت‌ها در نظر گرفت. اما این روش معایب دیگری نیز دارد که آن ها را می‌توانید در متن مطالعه کنید.
خیر. نتایج حاصل از تحلیل بنیادی مانند دیگر روش‌های تحلیل تضمینی نبوده و با توجه به شرایط شرکت می‌تواند متغیر با نتیجه پیش‌بینی شده باشد.
سود و زیان شرکت‌ها طی دوره‌، جریان نقدینگی شرکت در دوره‌، وضعیت کلی دارایی‌ها، بدهی‌ها و سرمایه شرکت در انتهای سال مالی و ... از جمله اطلاعاتی هستند که صورت‌های مالی در اختیار تحلیلگران قرار می‌دهند.
نسبت قیمت به درآمد یا P/E رابطه قیمت سهام با سود هر سهم را اندازه گیری می‌کند تا سهامداران نسبت به این که قیمت سهم نسبت به سایر سهام کمتر یا بیشتر از ارزش واقعی سهم معامله می‌شود، آگاه شوند. نسبت P/E کمتر به این معنی است که قیمت فعلی سهام نسبت به درآمد شرکت پایین است. این مسئله سهام را برای سرمایه گذاران جذاب می‌سازد.
مدل‌های ارزش‌گذاری مختلفی جهت تخمین ارزش ذاتی یک شرکت استفاده می‌شوند. ارزش‌گذاری باید بر اساس مقایسه یک دارایی با دارایی‌های مشابه یا ارزش فعلی متغیرهای وابسته انجام ‌شود. به طور کلی روش‌ محاسبه ارزش سهام به دو دسته کلی محاسبه ارزش بر اساس ارزش فعلی جریانات نقدی آتی و ارزش‌گذاری نسبی تقسیم می‌شود.
نه تنها برای تحلیل بنیادی بلکه برای فعالیت در بازار سرمایه، باید با کدال آشنایی داشته باشید. کدال آذوقه مناسب برای تحلیل بنیادی را در دسترستان قرار می‌دهد. علاوه بر این اطلاعاتی نظیر افزایش سرمایه یا زمان برگزاری مجامع و... در این سایت منتشر می شود که اهمیت آن را چند برابر می کند.
قانون یکی از اصلی‌ترین مولفه‌های تاثیرگذار بر بورس است به طوری که بسیاری از شرکت‌ها با تصویب یک قانون با کاهش یا افزایش قیمت مواجه می‌شوند. علاوه بر این درک قوانین به نوعی باعث می‌شود تا به تصویری واقع بینانه از وضعیت یک شرکت دست پیدا کنید.
معمولا تحلیلگران بنیادی برای سرمایه‌گذاری‌های بلند ‌مدت روی سهام حساب باز می‌کنند. اما این به معنی عدم استفاده از تحلیل بنیادی در معاملات کوتاه مدت نیست. شناسایی و پیش‌بینی روند بلند مدت یک شرکت در سرمایه‌گذاری با دید کوتاه مدت رابطه مستقیمی ندارد.