رمز ارز چیست؟ | مزایا و معایب سرمایه گذاری در آن
یکی از جدیدترین ابزارهای بازار مالی که توجه بسیاری از کاربران را به خود جلب نموده، بازار کریپتو یا ارز دیجیتال یا رمز ارز می‌باشد. در حال حاضر حدود 2632 رمزارز از طریق 313 صرافی در جهان مورد معامله قرار می‌گیرند. این در حالی است که بسیاری از افراد اطلاعات کمی از آن داشته و آشنایی آنها تنها محدود به شناخت بیت کوین می‌باشد. در این مقاله با دنیای بزرگ ارزهای دیجیتال و نحوه فعالیت در آن بطور کامل آشنا خواهیم شد.
بازار رمزارز به زبان ساده
با پیشرفت و برجسته‌تر شدن روزافزون فناوری در جهان، معاملات پولی نیز دچار تغییر و تحول شدند. در واقع، در آینده خبری از پولهای کاغذی نخواهد بود و واحد معاملاتی جدیدی جایگزین آنها خواهد شد. وقوع این تحولات با ظهور ارزهای دیجیتال میسر می‌شود. ارز دیجیتال (Cryptocurrency) هر نوع پول یا پرداختی است که فقط به صورت الکترونیکی انجام می‌شود. این نوع پول، فاقد شکل ملموسی همچون اسکناس بوده و تنها با استفاده از کدهای الکترونیکی در رایانه‌ها قابل نقل و انتقال و مبادله می‌باشد.
ارزهای دیجیتال علاوه بر اینکه فاقد معادل فیزیکی هستند، اطلاعاتی از نهاد سازنده و منتشر کننده خود نیز در دسترس استفاده‌کنندگان قرار نمی‌دهند. در واقع، این ارزها تحت کنترل و دخالت هیچ نهاد یا سازمانی نبوده و از این رو، ماهیتی غیرمتمرکز دارند.
به دلیل آسان بودن روند انجام معاملات، قدرت نقدشوندگی و همچنین امنیت بالای این نوع ارز، استقبال افراد از آنها بسیار خوب بوده است. افراد با استفاده از این ارزها می‌توانند به صورت لحظه‌ای و بدون محدودیت، فرآیند انتقال سرمایه خود را انجام دهند. انواع مختلفی از این ارزها وجود دارد که هر یک کاربرد خاص خود را دارا می‌باشند.
تاریخچه رمزارزها
مفهوم رمز ارز یا همان ارز دیجیتال ، اولین بار در دهه 1990 با تاسیس شرکت دیجی کش توسط دیوید چاوم مطرح شد. این شرکت با استفاده از علم رمزنگاری در تلاش بود تا بستری فراهم سازد که بانکها قابلیت انتقال ارزش به صورت الکترونیکی را داشته باشند. اولین تجربه‌های استفاده از این سبک معاملات، همگی با شکست مواجه شدند. از دلایل اصلی این امر می‌توان به عدم اعتماد عمومی، کلاهبرداری و مشکلات مالی اشاره کرد.
نتیجه تمام این تلاشها، ظهور یک ارز دیجیتال با نام بیت کوین بود که یک برنامه‌نویس ناشناس با نام مستعار ساتوشی ناکاموتو در سال 2009 آن را معرفی کرد. ساتوشی، بیت کوین را نوعی پول نقد الکترونیکی کاملاً غیر متمرکز می‌دانست.
منظور از غیر متمرکز این است که این ارز تحت کنترل و نظارت دولت و هیچ ارگان و نهاد مرکزی قرار ندارد. در این سیستم، معاملات در بستر اینترنت انجام شده و تراکنشها صرفاً شامل نشانی اینترنتی فرستنده، گیرنده و مقدار ارز مبادله شده می‌باشد. از این رو، بسیاری از کارشناسان بیت کوین را اولین ارز دیجیتال می‌دانند که در حال حاضر، بیشترین گردش سرمایه را از آن خود ساخته است.
اهداف ایجاد رمزارز
از اصلی‌ترین اهداف ایجاد این نوع ارز، می‌توان به حذف واسطه‌ها از روند انجام مبادلات بین فروشندگان و خریداران اشاره کرد. در واقع، این مبادلات در بستر اینترنت و به دور از نظارت دولت یا هر شخص ثالثی انجام می‌گیرد. از این رو، در این سیستم امکان انجام تراکنشهای مالی بدون شناخته شدن طرفین امکان‌پذیر شده است.
از دیگر اهداف ساخت این ارزها، افزایش سطح امنیت در جریان جابه‌جایی پول می‌باشد. به گونه‌ای که احتمال وقوع تقلب و کلاهبرداری با وجود رمزنگاری‌های بسیار پیچیده کاهش یافته و مبادلات در بستری ایمن انجام خواهند شد.
- مقاله پیشنهادی: روانشناسی بازار ارز دیجیتال | سفر به ذهن تریدرهای موفق!
کریپتوکارنسی و آشنایی با اصطلاحات آن
ورود به دنیای ارزهای دیجیتال و انجام معاملات بر روی آنها، مستلزم آشنایی با اصطلاحات تخصصی این حوزه می‌باشد. اصلی‌ترین مواردی که در واقع به عنوان الفبای این موضوع شناخته می‌شوند، عبارتند از:
شبکه بلاک چین (Blockchain)
این واژه ترکیبی از دو واژه ه Block به معنی بلاک و Chain به معنی زنجیره است. در مجموع Block Chain، زنجیره‌ای از بلاکها بوده و نوعی سیستم برای ثبت اطلاعات به شمار می‌رود. شبکه بلاک چین، بستری برای انجام مبادلات ارزهای دیجیتال بدون نیاز به واسطه می‌باشد که متشکل از تعداد زیادی بلاک است. در هر بلاک، اطلاعات مختلفی قابل ثبت می‌باشد.
جزئیات تراکنشهای مالی از جمله اطلاعات مربوط به زمان و مبلغ تراکنش، اطلاعات طرفین معامله، کد منحصر بفرد آن بلاک و ... بر روی هر بلاک درج می‌گردد. این سیستم بین تمامی اعضای شبکه به اشتراک گذاشته می‌شود و این امکان را به خریداران و فروشندگان می‌دهد که با حذف واسطه و بطور مستقیم با یکدیگر در ارتباط باشند.
بلاک
بلاک چین، زنجیره‌ای از بلاکها می باشد که اطلاعات در آنها ثبت می‌گردد. نوع اطلاعاتی که در هر بلاک درج می‌گردد به نوع بلاک چین بستگی خواهد داشت. در حوزه ارزهای دیجیتال، اطلاعات مربوط به مبادلات این ارزها از جمله: اطلاعات گیرنده و فرستنده و تعداد ارز مبادله شده و … در هر بلاک ثبت می‌گردد.
هش
در شبکه بلاک چین، هر بلاک دارای کدی منحصر به فرد می‌باشد که به آن «هِش» گفته می‌شود. این کد به نوعی معرف هر بلاک و اطلاعات آن بوده و مانند اثر انگشت برای هر یک از آنها محسوب خواهد شد. در واقع، کاربرد اصلی این کد، ردیابی بلاکها و تشخیص تغییرات صورت گرفته بر روی آنها می‌باشد. پس از ایجاد بلاک و ثبت کد آن، کوچکترین تغییر داخل بلاک، باعث تغییر بر روی هش ِآن می‌گردد. از این رو، اجازه تغییر در اطلاعات پس از ثبت وجود ندارد. این امر منجر به افزایش سطح امنیت و غیر قابل نفوذ بودن این نوع معاملات می‌گردد.
ماینر
همانطور که گفته شد، معاملات ارزهای دیجیتال بدون نیاز به واسطه و نظارت نهاد خاصی صورت می‌گیرد. در این میان، تایید درستی و صحت اطلاعات و معاملات انجام گرفته امری ضروری است. ماینرها یا استخراج‌کنندگان، اشخاصی هستند که این وظیفه را به عهده دارند. در واقع، ماینرها کاملاً داوطلبانه و با استفاده از دستگاههایی که به ماینر معروف است، وظیفه بررسی و تایید اطلاعات مرتبط با معاملات را بر عهده دارند. علاوه بر آن، ثبت معاملات در شبکه بلاک چین نیز توسط آنها انجام می‌شود. به فرآیند تولید و پردازش اطلاعات ارزهای دیجیتال نیز استخراج یا اصطلاحاٌ ماینینگ گفته می‌شود.
کیف پول ارز دیجیتال
نرم‌افزاری است که به منظور مدیریت ارزهای دیجیتال ایجاد شده است. این کیف پولها تمامی تراکنشها و کلیدهای خصوصی و عمومی را در خود ثبت و ذخیره می‌کنند. کلیدهای عمومی، ماهیتی همچون شماره حساب بانکی دارند و کلیدهای خصوصی، مانند رمز دسترسی به حساب بانکی هستند. کاربران با استفاده از این کلیدها می‌توانند معاملات خود را بر روی ارزهای دیجیتال انجام داده و آنها را ارسال و دریافت نمایند.
غیرمتمرکز
منظور از غیر متمرکز، خرید و فروش با حذف واسطه‌ها می‌باشد. در واقع، انجام مبادلات ارزهای دیجیتال، تحت نظارت و کنترل دولت یا هیچ نهاد مرکزی نمی‌باشد. خریداران و فروشندگان به صورت مستقیم با یکدیگر در ارتباط بوده و با استفاده از رمزهای خاصی، ارز مورد نظر را مبادله می‌نمایند.
مزایای رمزارزها
ارزهای دیجیتال در مقایسه با پولهای رایج (فیات) مزیت‌ها و امتیازات بسیار زیادی دارند. وجود همین مزایا منجر به استقبال روزافزون افراد برای حضور در این حوزه شده است. از جمله مزایای اصلی ارزهای دیجیتال می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
1- انجام معاملات ارزهای دیجیتال بسیار آسان و ساده می‌باشد. افراد می‌توانند به صورت لحظه‌ای هر مقدار از ارزهای دیجیتال را به هر نقطه از دنیا انتقال دهند. برای این کار، تنها کافی است یک کیف پول (Wallet) داشته باشید. در این صورت، می‌توانید در یک چشم به هم زدن هر مقدار دلخواه از این ارزها را دریافت یا ارسال نمایید.
2- معاملات ارزهای دیجیتال به صورت غیر متمرکز بوده و بدون واسطه انجام می‌گیرد. این امر موجب راحت‌تر شدن روند انجام معاملات و کاهش پیچیدگی آن می‌گردد.
3- انجام معاملات ارزهای دیجیتال مشمول مالیات نمی‌باشد. این امر برای معاملات با حجم بالا، بسیار به صرفه خواهد بود. کارمزد انجام این معاملات نیز رقم اندکی می‌باشد.
4- تراکنشهای ارزهای دیجیتال همگی در فضایی شفاف صورت گرفته و ثبت می‌شوند. در شبکه بلاک چین، اطلاعات مربوط به تمامی معاملات، ثبت شده و امکان تغییر یا دست بردن در آنها غیر ممکن است.
5- امنیت ارزهای دیجیتال به شدت بالا بوده و امکان هک شدن شبکه آنها وجود نخواهد داشت. چرا که این ارزها در شبکه بلاک چین و با استفاده از رمزهای بسیار پیچیده انجام می‌گیرد و برای هر تراکنش، تایید کلیه بلاکها نیاز می‌باشد.
6- تراکنشهای ارزهای دیجیتال، فاقد موانعی است که در سیستم بانکی وجود دارد. در واقع، با داشتن یک کیف پول دیجیتال، می‌توانید معاملات خود را بدون موانعی مانند محدودیت ملیت یا موقعیت مکانی انجام دهید.
7- در هر نقطه‌ای از جهان، امکان دسترسی و معامله ارزهای دیجیتال وجود خواهد داشت.
8- در معاملات ارزهای دیجیتال، هویت شخص فروشنده و خریدار نامشخص بوده و تراکنشهای افراد غیر قابل پیگیری می‌باشد. این امر برای افرادی که مایل به بررسی معاملات خود نمی‌باشند، بسیار مناسب خواهد بود.
معایب رمزارزها
ارزهای دیجیتال علیرغم مزایای بسیاری که برای آنها گفته شد، معایبی نیز به همراه دارند که توجه به آنها الزامی است. از جمله آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
1- اولین گام برای انجام معاملات ارزهای دیجیتال، ساختن یک پول دیجیتال می‌باشد. در صورت فراموش کردن رمز این کیف پول، امکان بازگردانی آن وجود نخواهد داشت و عملاً تمام پولهای فرد از دست خواهد رفت.
2- در معاملات پولهای واقعی، چنانچه پول را به اشتباه به حساب شخص دیگری واریز نمایید، امکان پس گرفتن آن با پیگیری قانونی وجود خواهد داشت. در حالی که در معاملات ارزهای دیجیتال، در صورت واریز اشتباه پول، امکان پس گرفتن آن را ندارید. دلیل این امر نیز غیر قابل تغییر بودن اطلاعات ارزهای دیجیتال می‌باشد.
3- با وجود امنیت بسیار بالای معاملات ارز دیجیتال ، لازم است فرد تا جای ممکن مراقب کیف پول و حساب اینترنتی خود باشد؛ زیرا امکان دسترسی سایرین به پسورد حساب افراد و دزدی از آن وجود خواهد داشت.
4- ارزش ارزهای دیجیتال، نوسانات بسیار بالایی دارند و هنوز به قیمت ثابت و مشخصی دست نیافته‌اند. از این رو، امکان از دست رفتن ارزش پول افراد وجود خواهد داشت. جهت جلوگیری از این امر، بروز بودن اطلاعات فرد می‌تواند راهگشا باشد.
انواع رمز ارز
ارزهای دیجیتال (به جز بیت کوین) به دو دسته آلت کوین‌ها و توکن‌ها قابل تقسیم می‌باشند:
1- آلت کوین‌ها: آلت کوین‌ها که به اختصار به آنها کوین نیز گفته می‌شود، هر کدام بلاک چین مختص خود را دارند. تعدادی از این کوین‌ها، بلاک چینی برگرفته از بلاک چین بیت کوین دارند. به عبارتی، ایده در آن بر اساس کدهای اولیه بیت کوین و با اعمال تغییراتی جزئی ایجاد شده است. لایت کوین و پیر کوین از جمله ارزهای دیجیتالی هستند که در این دسته جای می‌گیرند. کوین‌های دیگر، شبکه خود را بدون استفاده از کدهای بیت کوین ایجاد کرده‌اند. اتریوم، ویوز و ریپل از جمله ارزهای دیجیتال با بلاک چین بومی به شمار می‌روند.
2- توکن‌ها: دسته دیگر ارزهای دیجیتال، توکن‌ها نامیده می‌شوند. به طور معمول، توکن‌ها شبکه جداگانه‌ای نداشته و بر روی پلتفرمی از یک بلاک چین دیگر ایجاد می‌شوند. توکن‌ها کاربردهای خاص خود را دارند و می‌توانند بیانگر سهم یک شرکت بوده یا به عنوان یک دارایی دیجیتال عمل کنند. نکته اصلی در این است که برخلاف کوین‌ها که مستقل عمل می‌کنند، توکن‌ها تنها قابلیت استفاده در یک پروژه خاص را دارند.
7 رمز ارز مشهور در جهان
در حال حاضر، تعداد زیادی ارز دیجیتال در جهان موجود است که هر کدام کاربردهای خاص خود را دارا هستند. در این میان، تعدادی از آنها به دلیل درجه امنیت و سودآوری بالا، شناخته شده‌تر از سایرین هستند. هفت مورد از محبوب‌ترین ارزهای دیجیتال جهان عبارتند از:
1.بیت کوین (Bitcoin): بیت کوین اولین و قدیمی‌ترین ارز دیجیتال شناخته شده است که همواره از محبوبیت بالایی نیز برخوردار بوده است. حدود 10 سال از زمان ساخت این ارز دیجیتال می‌گذرد، اما همچنان رقبا توان پیشی گرفتن از آن را ندارند. از این رو، بیت کوین را پادشاه ارزهای دیجیتال می‌خوانند.
2. اتریوم (Ethereum): اتریوم را می‌توان به عنوان دومین ارز دیجیتال مشهور جهان معرفی کرد. ایده ساخت این ارز دیجیتال ، توسط ویتالیک بوترین در سال 2013 مطرح و عرضه اولیه آن در سال 2014 صورت گرفت. ارز ارائه شده در پلتفرم اتریوم، «اتر» نام دارد که خود به واحدهای کوچکتری با نام «سابو» قابل تقسیم می‌باشد. هزینه جابجایی در مبادلات اتریوم در مقایسه با همین هزینه در مبادلات بیت کوین، به نسبت پایین‌تر می‌باشد.
3. ریپل (Ripple): سومین ارز دیجیتال مشهور جهان، ریپل نام دارد که در سال 2012 عرضه شد. برخلاف بیت کوین و اتریوم، قیمت هر واحد از این ارز بسیار پایین‌تر می‌باشد. این امر نشان دهنده بی‌ارزش بودن این ارز نبوده، چرا که حجم بالای مبادلات ریپل به نوعی این موضوع را پوشش می‌دهد. ارز ارائه شده در این سیستم نیز اکس‌‌آرپی (XRP) نام دارد.
4. لایت کوین (Litecoin): لایت کوین که به عنوان بیت کوین نقره‌ای نیز شناخته می‌شود، در مدت کوتاهی پس از عرضه بیت کوین وارد بازار شد. سازنده لایت کوین، چارلی لی نام دارد. این ارز دیجیتال شباهت بسیاری به بیت کوین داشته با این تفاوت که میزان برق و انرژی مصرفی در لایت کوین پایین‌تر است. علاوه بر این، سرعت جابجایی آن در مقایسه با بیت کوین بسیار بالاتر می‌باشد. با توجه به این ویژگی‌ها بسیاری از کارشناسان لایت کوین را به عنوان جایگزینی برای بیت کوین در آینده اعلام می‌کنند.
5. بیت کوین کش (Bitcoin Cash): این ارز در سال 2017 با تغییر اندازه بلاکها در زنجیره بیت کوین، به جهان عرضه شد. بیت کوین کش با هدف افزایش سرعت جابجایی و کاهش مصرف انرژی بوجود آمد. در سال 2018 بیت کوین کش به دو زنجیره با نامهای SV و ABC تقسیم شد. آنچه با نام بیت کوین کش شناخته می‌شود در واقع، همان زنجیره ABC است که تا کنون به فعالیت خود ادامه داده است.
6. دش (Dash): دش یکی دیگر از ارزهای مجازی است که در ابتدا تحت عنوان کوین سیاه معرفی شد. در سال 2014 نام این ارز به دش تغییر یافت و پس از آن جایگاه خود را در بازار بدست آورد. این ارز با هدف عدم امکان پیگیری در تراکنشات بر پایه دش ایجاد شد.
7. کاردانو (Cardano): کاردانو که با نام ADA نیز شناخته می‌شود، به عنوان یکی از امن‌ترین ارزهای دیجیتال جهان شناخته می‌شود. این ارز در مقایسه با بیت کوین از سرعت جابجایی و درجه امنیت بیشتری برخوردار می‌باشد. در واقع، می‌توان آینده خوبی برای کاردانو در مقایسه با سایر ارزهای دیجیتال پیش‌بینی نمود.
بهترین رمزارز ها برای سرمایه گذاری
در حال حاضر، بیش از هفت هزار ارز دیجیتال در بازار وجود دارد. انتخاب بهترین گزینه از بین آنها به میزان اطلاعات و قدرت تحلیلی شما بستگی دارد. بهترین انتخاب برای سرمایه‌گذاری، رمز ارزی است که از ارزش بازاری بالایی برخوردار باشد. در واقع، ارزش یک ارز دیجیتال به قیمت آن بستگی ندارد، بلکه با ارزش بازاری (Market Cap) آن ارزیابی می‌شود. پنج مورد از ارزشمندترین ارزهای دیجیتال بازار به ترتیب رتبه عبارتند از:
خرید و فروش ارز دیجیتال از طریق صرافی‌ها
یکی از امن‌ترین روشها جهت خرید و فروش ارزهای دیجیتال، انتخاب یک صرافی معتبر و شروع فعالیت از طریق آن می‌باشد. در این روش، فرد پس از انتخاب و ثبت نام در یک کارگزاری مناسب، قادر به خرید و فروش این ارزها خواهد بود. برای انجام این کار، لازم است مراحل زیر طی شود:
1. انتخاب و ساخت یک کیف پول (Wallet) مناسب
اولین گام برای شروع فعالیت در بازار ارزهای دیجیتال، ساخت یک کیف پول مناسب جهت نگهداری و حفظ امنیت رمز ارزهای فرد می‌باشد. ماهیت غیر فیزیکی ارزهای دیجیتال و شیوه خاص انجام معاملات آنها که صرفاً از طریق رمزهای پیچیده صورت می‌گیرد، فرد را ملزم به استفاده از این والِتها می‌نماید. کیف پولهای دیجیتال بطور کلی به دو دسته کیف پولهای گرم (کیف پول موبایلی یا تحت وب) و کیف پولهای سرد (کیف پولهای سخت‌افزاری) قابل تقسیم می‌باشند. فرد با توجه به نوع ارز مورد نظر جهت سرمایه‌گذاری، کیف پول مناسب خود را انتخاب می‌نماید.
2. انتخاب و ثبت نام در یک صرافی معتبر ایرانی یا خارجی
پس از ساخت کیف پول، در دومین گام، فرد ملزم به ثبت نام در یک کارگزاری معتبر می‌باشد. انتخاب یک کارگزاری مناسب از اهمیت بسیار بالایی برخوردار می‌باشد، زیرا امنیت ارزهای دیجیتال از طریق کارگزاری تامین می‌شود. حجم بازار، نرخ کارمزد، تعداد ارزهای قابل معامله، درجه اعتبار و ... از مواردی است که هنگام انتخاب کارگزار می‌بایست به آنها توجه نمود. با توجه به شرایط تحریمی موجود، استفاده از کارگزاری‌های داخلی برای کاربران ایرانی، انتخاب قابل اطمینان‌تری خواهد بود.
برای مشاهده و مقایسه بهترین صرافی های ارز دیجیتال کلیک کنید
3. طی نمودن مراحل احراز هویت
در صورتی که فرد، کارگزاری ایرانی را جهت انجام مبادلات خود انتخاب نماید، ملزم به طی مراحل احراز هویت در آن می‌باشد. این امر به جهت جلوگیری از سوءاستفاده از سوی افراد و حفظ امنیت معاملات، صورت می‌گیرد. جهت انجام مراحل احراز هویت، فرد به همراه کارت ملی و یک قطعه عکس به کارگزاری منتخب مراجعه و اقدامات لازم را انجام می‌دهد. باید توجه داشت که در کارگزاری‌های خارجی نیازی به انجام این مراحل نبوده و ثبت نام در سایت برای شروع فعالیت، کافی خواهد بود.
4. اقدام به خرید و فروش رمز ارز
پس از طی مراحل فوق و شارژ نمودن حساب کاربری، اکنون فرد می‌تواند شروع به خرید و فروش ارزهای دیجیتال نماید. قبل از شروع فعالیت، لازم است با اصول انجام معاملات ارزهای دیجیتال بطور کامل آشنا شویم. این کار جهت به حداقل رساندن ریسکهای موجود در این بازار، صورت می‌گیرد.
خرید و فروش ارزهای دیجیتال از بازار فارکس
فارکس (Forex) بازاری جهت انجام خرید و فروش ارزهای خارجی بوده که تمامی بازارهای جهانی ارز را به یکدیگر مرتبط می‌سازد. در این بازار، مبادله کلیه ارزهای دیجیتال و همچنین سهام شرکتهای بورسی، طلا، نفت و ... امکان‌پذیر می‌باشد. کاربران می‌توانند با انتخاب یک کارگزار به عنوان واسطه بین بازار فارکس و خود، خرید و فروش ارزهای دیجیتال مورد نظر خود را شروع نمایند.
سرانجام رمز ارز
همانطور که گفته شد، ارز دیجیتال نوعی پول می‌باشد که بر اساس علم رمزنگاری ایجاد شده است. در سالهای اخیر، توجه به ارزهای مجازی به شدت افزایش یافته و جایگاه واقعی خود را در آینده‌ای نزدیک بدست خواهند آورد. در ایران نیز با توجه به شرایط خاص تحریمی موجود، این ارزها نقش بسیار مهمی در انجام معاملات با دیگر کشورها ایفا می‌کنند؛ چرا که در معاملات این ارز، هویت اشخاص به هیچ عنوان فاش نخواهد شد. با توجه به قابلیت‌های فراوان ارزهای دیجیتال، انتظار می‌رود در آینده‌ای نه چندان دور شاهد حضور موثر و پررنگ تر این ارزهای مجازی در جهان باشیم.