سهام شناور چیست؟| چگونه سهام شناور آزاد را بررسی کنیم؟
بورس اوراق بهادار محلی برای فروش سهام شرکت‌های مختلف و کسب سود از طریق خرید و فروش سهام است. سهم‌ها در بورس انواع مختلفی دارند و هر سرمایه‌گذار با توجه به هدف خود سهم مورد نظر را انتخاب می‌کند. امروزه با توجه به اینکه افراد زیادی وارد بازار سرمایه شده‌اند، باید هر شخص اطلاعات کافی برای خرید و فروش سهم را داشته باشد. از همین رو اصطلاحاتی وجود دارد که دانستن آن‌ها کمک زیادی در انتخاب و خرید و فروش یک سهم می‌کند. یکی از اصطلاحاتی که در بورس پرتکرار است، سهام شناور (Free float) است. آن بخش از سهام یک شرکت که بین سهامداران خرد در چرخش است و مناسب برای معاملات کوتاه مدت می‌باشد سهام شناور می‌گویند.
سهام شناور
آن بخش از سهام یک شرکت که امکان خرید و فروش آن در بازار معاملات خرد وجود دارد سهام شناور می‌گویند. ولی آن بخش از سهام یک شرکت که سهامدار آن تمایلی به فروش سهم خود نداشته باشد سهام شناور محسوب نمی‌شود. به طور کلی سهامداران یک شرکت به 2 دسته تقسیم می‌شوند: سهامداران عمده (راهبردی) و سهامداران خرد
دسته اول سهامداران عمده هستند که صاحب بیش از 5 درصد سهام یک شرکت هستند و به صورت بلند مدت در شرکت مانده و قصد معامله سهم خود را ندارند. دسته دوم سهامداران خرد هستند که بخش کوچکی از سهام یک شرکت متعلق به آن‌ها است و اغلب در بازه کوتاه مدت سرمایه‌گذاری کرده و بعد از مدت کوتاهی به فروش آن اقدام می‌کنند. مجموع سهام افراد حقیقی یا حقوقی دسته دوم بخش عمده سهام شناور یک شرکت را تشکیل می‌دهد.سهام با شناوری کم آسیب پذیرتر خواهد بود و معامله آن دشوارتر است. این امر به آن دلیل است که با داشتن سهم کمتر، پیدا کردن خریدار یا فروشنده دشوار خواهد بود و این موضوع اغلب باعث کمتر شدن حجم معامله می‌شود. نکته مهمی که درباره سهام شناور باید توجه کرد این است که درصد آن در بازار بورس ثابت نیست یعنی اگر درصد سهام شناور یک سهمی 11 باشد لزوما در ماه آیند با این درصد از سهام شناور در بازار حضور ندارد. بنابراین سهامداران بازار بورس باید دائما به مقدار سهام شناور شرکت‌ها توجه کنند.
فرمول محاسبه سهام شناور
یک شرکت ممکن است دارای سهام منتشر شده زیادی باشد اما تعداد کمی سهم شناور داشته باشد. برای مثال، فرض کنید یک شرکت 60 میلیون سهم منتشر شده دارد که از آن 45 میلیون سهم به سایر موسسات، 5 میلیون به مدیریت و خودی‌ها، 2 میلیون به طرح مالکیت سهام کارمندان اختصاص داده می‌شود و برای سهم شناور تنها 8 میلیون سهم باقی می‌ماند. یعنی تقریبا 13 درصد از کل سهام منتشر شده است. برای مشاهده درصد سهم شناور هر شرکت می‌توانید به سایت شرکت مدیریت فناوری بورس ایران مراجعه فرمایید و با وارد کردن نماد شرکت درصد سهام شناور را مشاهده کنید.
میزان سهام شناور
میزان سهام شناور در بورس به دو دسته تقسیم می‌شود: سهام شناور بالا و سهام شناور پایین
سهام شناور بالا:
- شرکت‌هایی که سهام شناور بالایی دارند، دارای نوسان‌های کمتری هستند.
- معامله‌گران تمایل زیادی به خرید سهام با شناوری بالا دارند .
- هر چه تعداد سهام شناور بیشتر باشد، قابلیت نقدشوندگی سهام بالاتر خواهد بود.
- بالا بودن درصد سهام شناور، معامله‌گران بیشتری را جذب می‌کنند و باعث افزایش ارزش بازار سهم می‌شود.
- بالا بودن درصد سهم شناور نشان می‌دهد سرمایه گذاران بیشتری مایل به سرمایه گذاری در آن سهم هستند.
- تعداد بالای سهام شناور بدین معناست که سهام بیشتری برای معامله وجود دارد و خرید و فروش آن سهم راحت تر و ریسک خرید کمتری دارد.
- به این نکته هم توجه فرمایید، زمانی که درصد سهام شناور سهمی خیلی بالا باشد نشانه‌ی خوبی نیست چون ممکن است دلیل بالا بودن درصد سهام شناور سهم این باشد که سهامداران اصلی شرکت به سهم اعتمادی نداشته یا به کنترل قیمت سهم تعهدی ندارند.
سهام شناور پایین:
- شرکت‌هایی که سهام شناور پایینی دارند، دارای نوسان‌های بالایی هستند.
- سرمایه‌گذاران تمایلی به خرید سهام با درصد سهام شناور پایین ندارند.
- باند بازی و فریب سرمایه‌گذار در سهامی که درصد سهام شناوری پایینی دارد به آسانی امکان پذیر است.
- پایین بودن درصد سهام شناور سهم ممکن است فرصت‌های افزایش سرمایه و رشد و توسعه شرکت را از آن بگیرد.
- پایین بودن تعداد سهم شناور بدین معناست که سهم کمتری برای معامله وجود دارد و خرید و فروش آن سهم دشوار است و برای همین ریسک خرید بالایی دارد.
- زمانی که درصد سهام شناور شرکتی پایین باشد ممکن است حتی سرمایه‌گذاران بدون توجه به عوامل بنیادی سهم از آن عبور کنند. حتی اگر سهمی از لحاظ بنیادی خوب باشد زمانی که درصد سهام شناور خوبی نداشته باشد، سرمایه‌گذار مایل به سرمایه‌گذاری در آن نمی‌شود چون ریسک از دست دادن سرمایه وجود دارد.
- زمانی که سهمی عرضه اولیه می‌شود، سرمایه‌گذاران به دنبال سهام با شناوری کم می‌گردند زیرا بعد از منتشر شدن خبر پیشرفت و گسترش آن، به دلیل تعداد کم سهام و عرضه کمتر، سهام صف فروش شده و قیمت آن افزایش می‌یابد.
میزان سهام شناور ثابت است یا متغیر
میزان سهم شناور یک شرکت امکان افزایش و کاهش دارد. این امر به این دلیل رخ می‌دهد که شرکت‌ها ممکن است برای جذب سرمایه بیشتر، سهام بیشتری بفروشند یا ممکن است سهام عمده (راهبردی) یا سهام غیر قابل معامله، در دسترس قرار گیرد. از طرفی دیگر خرید سهام توسط شرکت باعث کاهش تعداد سهم‌های منتشر شده می‌شود و در این صورت سهام شناور نسبت به سهام منتشر شده کاهش می‌یابد. همچنین اگر خریداران خرد با یک یا چند کد سهامداری اقدام به خرید با حجم عمده کنند در این صورت هم شناوری سهم کاهش می یابد. بنابراین میزان سهام شناور شرکت‌ها ثابت نیست و ممکن است دچار تغییراتی شود.
شناوری سهم تابع چیست؟
شناور بودن سهام در هر بازار بورسی از قوانین متفاوتی پیروی می‌کند اما در هر بازاری میانگینی وجود دارد که به افراد در انتخاب سهم کمک می‌کند. در اغلب بازارهای جهانی اگر سهم شناور یک شرکت کمتر از 25 درصد باشد آن شرکت نمی‌تواند وارد بازار بورس شود؛ اما در ایران این قوانین متفاوت است و شرکتی که دارای 5 درصد سهام شناور باشد می‌تواند در بازار بورس حضور داشته باشد.
شرکت‌ها به هر میزان می‌توانند سهام شناور داشته باشند و هیچ محدودیتی وجود ندارد. دلیل آن این است که سهامداران راهبردی هر زمان می‌توانند سهم خود را فروخته و سهم شناور را بالا ببرند. میانگین حدودی شناوری سهم در ایران 21 درصد است. بنابراین اگر سهام شناور شرکتی به این عدد نزدیک یا بیشتر از این عدد باشد سهم شناور خوبی دارد. در هنگام انتخاب یک شرکت برای سرمایه‌گذاری توجه کنید که سهم شناور آن شرکت به میانگین نزدیکتر یا بیشتر باشد تا ریسک خرید خود را کاهش دهید.
کاربرد سهام شناور
- با توجه به تعداد سهام شناور هر شرکت می‌توان فهمید چه تعداد از سهام شرکت در اختیار عموم قرار دارد تا در بازار بورس مورد مطالعه قرار گیرد.
- توسط سهام شناور می‌توان میزان نوسان و نقد شوندگی سهم را شناسایی کرد.
- مقدار سهام شناور محبوبیت یک سهم را در میان معامله‌گران نشان می‌دهد این یعنی مردم برای خرید سهم تمایل زیادی دارند.
- با در نظر گرفتن میزان سهام شناور می‌توانیم تصمیم بگیریم که آیا در این شرکت اقدام به سرمایه گذاری کنیم یا خیر.
- خرید بیشتر سهام توسط سرمایه‌گذاران به علت درصد شناوری بالا باعث می‌شود که نقدینگی یک شرکت افزایش یافته و موجب گسترش و توسعه شرکت می‌شود. که در این صورت قیمت سهم هم افزایش می‌یابد.
نکته: می‌توان گفت میزان سهام شناور اطلاعاتی از محبوبیت سهام در بین مردم و میزان نقدشوندگی و نوسان آن به ما ارائه می‌دهد. همچنین به این نکته توجه کنید که شناوری سهم فقط یکی از معیارهای معامله است. ممکن است سهام شناور شرکتی در بازه معقول قرار گرفته باشد اما وضعیت بنیادی آن خوب نباشد و یا قیمت بالایی داشته باشد، در این صورت گزینه مناسبی برای خرید نخواهد بود.
اهمیت سهام شناور در بورس
یکی از مولفه‌هایی که معامله‌گران زمان خرید سهمی در بورس به آن توجه دارند میزان سهام شناور آن شرکت است. به طور کلی هر چه میزان سهام شناور یک شرکت بیشتر باشد تغییرات قیمت در آن شرکت با سرعت کمتری اتفاق می‌افتد؛ ولی قیمت سهام شرکت‌ها با سهام شناور کمتر، می‌تواند سریع‌تر رشد کند.
در شرکت‌های کوچکی که شناوری پایینی دارند برای افزایش قیمت سهام شرکت، سرمایه زیادی لازم نیست و امکان دارد افرادی با میزان سرمایه کم بتوانند قیمت را دست بگیرند و سرمایه گذاران کوچک را ترغیب برای خرید سهام این شرکت کنند. این افراد بعد از جمع آوری سهام شناور شرکت‌های کوچک برای این شرکت‌ها صف خرید ایجاد می‌کنند و قیمت سهامشان را در مدتی کوتاه بالا می‌برند. این کار معمولا برای شرکت‌های بزرگ با ارزش بالا و سهم شناور زیاد امکان پذیر نیست.
به طور کلی زمانی که معامله‌گری قصد خرید سهم شرکتی را دارد به دنبال این است که در بازه زمانی مشخصی، قیمت سهامش افزایش یابد. بنابراین به دنبال شرکت‌هایی با شناور معقول می‌گردد. شرکت‌هایی با سهام شناور بالا ریسک خرید کمتری دارند. در بازار بورس ایران حداقل میزان شناوری سهم 5 درصد است اما حداکثری برای آن تعیین نشده است. سهامداران عمده می‌توانند با فروش سهام خود میزان شناوری سهم در بازار را افزایش دهند.
مقاله پیشنهادی:
بازده سهام چیست؟ | بررسی فرمول محاسبه بازده سهام به زبان سادهمفهوم ارزش بازار
ارزش بازار به ارزش روز یک شرکت سهامی عام گفته می‌شود و از طریق ضرب قیمت روز سهام در تعداد سهم‌های منتشر شده توسط شرکت به دست می‌آید. تاثیر شرکت‌هایی که ارزش بازار بزرگتری دارند بر شاخص کل بورس بیشتر است؛ به همین دلیل سرمایه‌گذاران زمانی که شاخص کل مثبت است به سمت شرکت‌هایی که ارزش بازار بالایی دارند تمایل نشان می‌دهند؛ ولی اگر شاخص کل تقریبا ثابت و هم وزن صعودی باشد بدین معناست که شرکت‌های کوچک در بازار سهام با افزایش قیمت همراه هستند و سرمایه‌گذاران به خرید سهام شرکت‌های کوچک تمایل پیدا می‌کنند.
تاثیر سهام شناور بر قیمت سهم
مفهوم سهام شناور را باید در کنار مفهوم ارزش بازار در نظر گرفت، زمانی که درصد سهام شناور شرکتی پایین اما ارزش بازار بالای داشته باشد جمع آوری سهام شناور آن دشوار خواهد بود ولی شرکت‌های کوچک و متوسط که ارزش بازار کمتری دارند، در صورتی که سهم شناور معقولی داشته باشد می‌توانند تحرکات قیمتی مناسبی داشته باشد.
به بیانی دیگر اگر شرکتی سهم شناور زیادی داشته باشد در این صورت تعداد سهامداران مردمی بیشتر خواهد بود و امکان دستکاری قیمت توسط تصمیم گیرندگان شرکت کم می‌شود؛ اما اگر شرکتی سهم شناور کمی داشته باشد قیمت سهم توسط سهامداران راهبردی مدیریت شده و به سمت اهداف مد نظر هدایت می‌شود. چنانچه درصد سهام شناور شرکتی کم باشد، با سرمایه کم می‌توان قیمت را در دست گرفت و افزایش و کاهش کاذب در آن ایجاد کرد. در صورتی که در شرکت‌هایی با درصد سهام شناور بالا به راحتی نمی‌توان معاملات سهم را تحت تاثیر قرارداد.
کلام آخر
سعی کنید قبل از خرید یک سهم به سهام شناور آن توجه کنید. اگر درصد سهام شناور سهمی به میانگین نزدیک بود آن سهم معقول‌تر است و می‌توانید اقدام به خرید آن کنید. چنانچه درصد سهام شناور سهم بالا باشد ریسک خرید کمتری دارد. همچنین در نظر بگیرید که مقدار سهام شناور هر سهمی ثابت نیست و ممکن است تغییراتی در آن ایجاد شود بنابراین زمان خرید سهمی به بررسی درصد سهام آن شرکت بپردازید. با توجه به نکات گفته شده برای کسب سود مناسب از یک سهم، پیش از خرید می‌بایست درباره سهام شناور آن شرکت اطلاعات کسب کنیم.