انتقال و فروش سهام و چگونگی فروش سهام متوفی پس از فوت او
سهام بخشی از دارایی و اموال به جا مانده افراد محسوب می شود. اوراق بهادار و سهام متوفی ، پس از فوت او مانند دیگر دارایی هایش بین وراث به نسبت، تقسیم می شود.
انتقال و فروش سهام متوفی
انتقال سهام متوفی توسط سازمان سمات (شرکت سپرده گذاری مرکزی اوراق بهاداروتسویه وجوه) انجام میشود. در مرحله اول، وراث باید شرکت سپرده گذاری مرکزی را در جریان فوت سهامدار قرار دهند. سهامداران شرکت مورد نظر به همراه وارثین متوفی، جلسه ای بر مبنای انتقال سهام متوفی تنظیم می نمایند و اقدامات لازم را برای گرفتن گواهی نقل وانتقال انجام می‌دهند. وراث پس از تقسیم سهام متوفی به اداره مالیات مراجعه می نمایند.
از میان وراث یک نفر به عنوان نماینده انتخاب می شود. لازم است نماینده ورثه به شرکت سهام متوفی مراجعه کرده و اسناد و مدارک متوفی و مشخصات هویتی وراث را برای تقسیم سهام تحویل دهد. شرکت، پس از بررسی های لازم در مورد تقسیم سهام وراث، مدارک مورد نظر را به شرکت سپرده گذاری مرکزی ارسال می نماید. در ادامه، مراحل انتقال و فروش سهام متوفی به وارثان و فرزندان آنها را با جزئیات شرح خواهیم داد.
مدارک مورد نیاز برای صورتجلسه انتقال سهام متوفی
- برگه انحصار وراثت متوفی
- گواهی واریز مالیات بر ارث
- وصیتنامه متوفی (در صورت داشتن وصیت نامه)
- گواهی فوت متوفی
- شناسنامه متوفی
- شناسنامه و کارت ملی تمامی وراث
- صفحه دوم شناسنامه مادر متوفی (در صورتی که در قید حیات باشند)
- برگ سهام متوفی یا گواهی نقل و انتقال متعلق به متوفی
لیست بهترین کارگزاری های بورس برای خرید و فروش سهام
وارثان قانونی سهام متوفی چه کسانی محسوب می شوند؟
- پدر و مادر، اولاد و اولاد اولاد (نوه)
- پدر و مادر و اولاد متوفی
- اولاد اولاد (نوه ها)
- اولاد اولاد اولاد (نبیره ها)
- اجداد (پدر بزرگ و مادر بزرگ) و برادر و خواهر و اولاد آنها
- جد (پدر پدر و پدر مادر) و جده (مادر پدر و مادر مادر) و برادر و خواهر
- پدر جد و مادر جد و پدر جده و مادر جده و فرزندان برادر و خواهر
- عمات (عمه) و عمام (عمو) و اخوان (دایی) وخالات (خاله) و اولاد آنها
- عمو و عمه و خاله و دایی درجه (درجه اول) و اولاد آنها (درجه دوم)
- عمو و عمه و خاله و دایی پدر و مادر (درجه اول) و فرزندان آنها (درجه دوم)
تقسیم سهم الارث وارثین متوفی
ارث متوفی در بین وارثین وی به نسبت درجه فامیلی، تقسیم میشود. در صورت وجود وصیت نامه تا یک سوم اموال از جمله سهام متوفی ، طبق وصیت عمل میشود. در جداول زیر میزان ارثی که به هریک از بازماندگان میرسد، آورده شده است.
جدول 1-1
جدول 2-1
جدول 3-1
کلیه اطلاعات سهامداران و دارایی های بورسی آن ها نزد سپرده گذاری مرکزی موجود است. بنابراین فرایند انتقال سهام متوفی نیز تنها توسط سپرده گذاری مرکزی و تسویه وجوه امکان پذیر است.
سه مرحله انجام انتقال سهم متوفی به ورثه
انتقال سهام متوفی به ورثه مستلزم گذراندن سه مرحله زیر می باشد:
1- دریافت گواهی انحصار وراثت
2- پرداخت مالیات بر ارث سهام متوفی
3- مراجعه به دفاتر پیشخوان منتخب
1- دریافت گواهی انحصار وراثت
با مراجعه به شورای حل اختلاف آخرین محل اقامت متوفی می توان این گواهی را دریافت کرد.
گواهی انحصار وراثت، میزان سهم الارث هر کدام از وراث را مشخص می کند.
در نهایت سهام متوفی میان وارثان تقسیم خواهد شد.
مدارک لازم برای دریافت گواهی انحصار وراثت
- گواهی فوت متوفی
- استشهادیه محضری
- شناسنامه متوفی
- عقدنامه یا رونوشت
- شناسنامه وراث
- در صورت وجود، وصیت نامه رسمی شخص فوت شده
2 - پرداخت مالیات بر ارث سهام متوفی
برای پرداخت مالیات بر ارث، لزومی به تعیین تکلیف همه داراییها به صورت یکجا نمی باشد. وارثان فرد متوفی می توانند تنها در خصوص دارایی بورسی ایشان اقدام به پرداخت مالیات نمایند. در قانون، نسبت ورثه با متوفی در تعیین ارزش مالیات موثر است. به عبارتی هر قدر نسبت ورثه با متوفی نزدیک تر باشد، مالیات کمتری تعلق می گیرد و بالعکس، ورثه با نسبت دورتر مالیات بیشتری پرداخت می کنند.
نحوه پرداخت مالیات بر ارث سهام متوفی
لازم است همه وراث به صورت انفرادی یا جمعی، به اداره امور مالیاتی آخرین اقامتگاه قانونی متوفی مراجعه نمایند. وکیل قانونی، نماینده یا قیّم وراث نیز می تواند به جای آن ها اقدام نماید. با توجه به موقعیت جغرافیایی، در شهرستان ها باید به اداره امور مالیاتی آن شهرستان مراجعه کرد.
تهرانی ها نیز با در نظر گرفتن آخرین اقامتگاه قانونی آن ها به یکی از اداره های زیر مراجعه نمایند:
- اداره مالیات شمیرانات: بلوار آفریقا، خیابان جهان کودک ، خیابان 25 گاندی
- اداره مالیات شمال تهران: بلوار میرداماد، جنب مسجد الغدیر
- اداره مالیات شرق تهران: میدان رسالت، ابتدای خیابان نیروی دریایی
- اداره مالیات غرب تهران: خیابان ستارخان، روبروی برق آلستوم برج سپهر
- اداره مالیات مرکز تهران: خیابان سپهبد قرنی، خیابان سپند
- اداره مالیات جنوب تهران: شهر ری، میدان نماز، شهرک گلها، نبش خیابان لاله ها
مدارک مورد نیاز پرونده مالیات بر ارث سهام متوفی
- دریافت و تکمیل فرم ها
- گواهی انحصار وراثت، گواهی فوت و گواهی پزشک
- شناسنامه و کارت ملی مرحوم و وراث
- ارائه وکالتنامه یا قیّم نامه و کارت ملی درخواست کننده (در صورتی که متقاضی از ورثه نباشد)
- مدارک جهت احراز آدرس محل سکونت متوفی
- مدارک مربوط به اموال درخواست شده
3- مراجعه به دفاتر پیشخوان منتخب
متقاضیان پس از تهیه گواهی انحصار وراثت و پرداخت مالیات با به همراه داشتن مدارک به یکی از دفاتر پیشخوان منتخب شرکت سپرده گذاری مرکزی مراجعه می نمایند. پس از طرح درخواست در دفتر پیشخوان سهام میان ورثه تقسیم می شود.
مدارک مورد نیاز هنگام مراجعه به پیشخوان :
- گواهی انحصار وراثت
- برگه مالیات بر ارث
- گواهی فوت متوفی
- مدارک شناسایی
در پیشخوان، بعد از طی مراحل زیر کار انتقال سهام متوفی به وراث خاتمه می یابد
- مراجعه کلیه وراث یا نماینده وراث به همراه مدارک مذکور به دفاتر پیشخوان دولت منتخب در سطح ایران
- بررسی مدارک و احراز هویت شخص مراجعه کننده توسط دفاتر پیشخوان
- تحویل گرفتن مدارک از نماینده و ارسال به سمات
- محاسبه تعداد سهام تعلق گرفته به هر یک از ورثه طبق برگه حصر وراثت
- انتقال سهام برای هر یک از وراث
- صدور گواهی نقل و انتقال برای هر یک از وراث
- ارسال پیامک صدور گواهینامه به نماینده وراث
- صدور و چاپ گواهینامه نقل و انتقال سهام برای هر یک از ورثه به صورت مجزا با نام خودشان
- مراجعه هر یک از ورثه به دفاتر پیشخوان و یا امور ارتباط با مشتریان سپرده گذاری مرکزی همراه با مدرک شناسایی معتبر جهت دریافت گواهینامه نقل و انتقال سهام
چگونگی فروش سهام متوفی
پس از آن که انتقال سهام متوفی به وارثین انجام شد، وارثین برای فروش سهام خود باید مراحل زیر را طی کنند:
- ثبت نام در سامانه سجام
- احراز هویت
- دریافت کد بورسی
- مراجعه به یکی از کارگزاری های بورس با در دست داشتن شناسنامه و کارت ملی و برگ سهم
سهام عدالت فرد متوفی چه می شود؟
یکی از رایج ترین سوالات در خصوص سهام متوفی ، تعیین تکلیف سهام عدالت پس از فوت وی است.
در خصوص سهام عدالت فرد فوت شده نیز مانند دیگر دارایی های بورسی او که در بالا خواندید عمل می شود. شما می توانید اطلاعات جامع در مورد سهام عدالت و نیز سهام عدالت متوفی را در مقاله‌های زیر مطالعه کنید.
- سهام عدالت چیست و به چه کسانی تعلق می گیرد؟
- فروش یا نگهداری سهام عدالت؟
- کارگزاری‌های برتر در فروش سهام عدالت کدامند؟
جمع‌بندی
سهام نیز مانند سایر دارایی‌های متوفی قابل تقسیم بین ورثه می‌باشد. به منظور تقسیم و فروش سهام فرد فوت شده ابتدا باید نسبت به انحصار وراثت و پرداخت مالیات بر ارث اقدام کرد. سپس با مدارک لازم که ذکر کردیم، به یکی از دفاتر پیشخوان منتخب دولت مراجعه کنید. بعد از گذشت یک بازه زمانی یک هفته الی یک ماهه، پیامی برای شما ارسال میشود. پیام ارسالی حاوی لینک دانلود برگه سهام است. بعد از دریافت برگه سهام با مراجعه به یک کارگزاری بورس می‌توانید نسبت به فروش سهام خود اقدام نمایید.