آشنایی با سایت tsetmc و تابلوخوانی و معرفی بخش های مختلف در آن
یکی از مهمترین و اصلیترین سایتهای مورد نیاز سرمایهگذاران در بورس، سایت tsetmc یا به عبارتی شرکت مدیریت فناوری بورس تهران میباشد. به این سایت تابلو معاملات آنلاین بورس نیز میگویند. اطلاعات آن به صورت لحظهای با توجه به فرآیند خرید و فروش سهام تغییر میکند. هر سرمایهگذار، برای خرید یا فروش سهام و کسب اطلاعات در خصوص سهام مورد نظر خود لازم است که با سایت tsetmc و اصطلاحات تابلوخوانی آشنا باشد.
تاریخچه تابلو معاملات
شرکت مدیریت فناوری بورس تهران در تاریخ 1373/03/11 به ثبت رسید و فعالیت خود را پس از طی کردن مراحل قانونی و اداری مشخص و همچنین انتشار آگهی در روزنامههای کثیرالانتشار در تاریخ 1373/03/16 آغاز نمود. این شرکت ابتدا با نام شرکت خدمات بورس تهران به ثبت رسید و سپس در سال 1385 به شرکت مدیریت فناوری بورس تهران تغییر نام یافت.
این شرکت با عنوان لاتین Tehran Securities Exchange Technology Management Co است که به اختصار با نام TSETMC شناخته شده است. سرمایهگذاران از طریق این سامانه، میتوانند به صورت عمومی به اطلاعات آن دسترسی پیدا کرده، رویدادها را تجزیه و تحلیل کنند و در نهایت معامله بهتری داشته باشند.
آموزش سایت TSETMC یا همان تابلو معاملات ، یکی از نیازهای اساسی هر سرمایهگذار بعد از ورود به بازار سرمایه و دریافت کد بورسی میباشد.
معرفی سایت TSETMC و معرفی بخش های آن
ابتدا وارد سایت tsetmc شوید. پس از ورود، صفحه اصلی سایت به شما نشان داده میشود و میتوانید نمای کلی بازار را در آن مشاهده نمایید.
دو قسمت عمده تابلو معاملات
صفحه در یک نگاه تابلو از اطلاعات دو قسمت بورس و فرابورس تشکیل شده است. این اطلاعات شامل شاخصهای بورس و فرابورس، نمادهای دارای بیشترین تاثیر در شاخص، و نمادهای پرتراکنش میباشد. در قسمتهای دیگر اطلاعات بورس انرژی ایران، بورس کالا، شبکه کدال، صندوق های سرمایه گذاری نیز قابل مشاهده است. در مقالات بعدی بطور مفصل به شرح آنها میپردازیم.
اهمیت شاخص ها در TSETMC و تابلوخوانی
شاخص چیست ؟
به عددی که روند کلی بازار و شرایط آن را به ما نشان میدهد، شاخص بورس میگویند.
در بورس هشت شاخص وجود دارد که عبارتند از :
- شاخص کل قیمت
- شاخص کل هم وزن
- شاخص قیمت و بازده نقدی
- شاخص بازده نقدی
- شاخص صنعت و شاخص مالی
- شاخص آزاد شناور
- شاخص 50 شرکت برتر
- شاخص 30 شرکت بزرگتر
در زیر به توضیح دو شاخص با اهمیت که در تابلو معاملات وجود دارند میپردازیم :
شاخص کل (قیمت و بازده نقدی)
شاخص کل، همان شاخص قیمت و بازده نقدی است. این شاخص نشانگر روند و تغییرات کل بازار میباشد.
توضیح: اگر شاخص کل در طول یک سال 50 درصد رشد کند، به این معناست که سطح عمومی قیمتها در کلیه نمادها به طور میانگین 50 درصد افزایش داشته است. در این شاخص، وزن شرکتها مهم است یعنی شرکتهای بزرگتر تأثیر بیشتر و شرکت کوچکتر تاثیر کمتری در آن دارند.
به عنوان مثال اگر 10 شرکت بزرگ و شاخص ساز در طول یک روز معاملاتی روند مثبتی داشته باشند، روند منفی شرکتهای کوچک شاخص کل را منفی نمیکند و بالعکس.
شاخص کل هم وزن
گاهی ممکن است در شاخص کل قیمت و بازده نقدی، تغییرات شرکتهای کوچکتر مشخص نشود، در اینجا اهمیت شاخص کل هم وزن مشخص میشود. در شاخص هم وزن، تمامی شرکتها تأثیر یکسانی دارند. با استفاده از مقدار این شاخصها، میتوان فهمید که در یک روز معاملاتی نمادهای بازار چه روندی داشتهاند.
به طور کلی در یک روز معاملاتی چهار حالت وجود دارد :
- شاخص کل و شاخص کل هم وزن هر دو مثبت باشند. در این حالت، بیشتر شرکتهای بزرگ و کوچک بازار روند مثبتی داشتهاند.
- شاخص کل و شاخص کل هم وزن هر دو منفی باشند. در این حالت، بیشتر شرکتهای بزرگ و کوچک بازار روند منفی داشتهاند.
- شاخص کل مثبت و شاخص کل هموزن منفی باشد. این حالت نشان میدهد که هرچند روند کلی بازار منفی بوده، اما چند شرکت بزرگ و شاخصساز بازار روند مثبت داشتهاند.
- شاخص کل منفی و شاخص کل هموزن مثبت باشد. این حالت نشان میدهد که هرچند روند کلی بازار مثبت بوده، اما چند شرکت بزرگ و شاخص ساز بازار روند منفی داشتهاند.
| شاخص کل+ | شاخص کل - | ||
| شاخص کل هموزن + | در بیشتر موارد، شرکتهای بزرگ و کوچک مثبت هستند. | در بیشتر موارد، شرکتهای بزرگ منفی اما شرکتهای کوچک معمولاً مثبت هستند. | |
| شاخص کل هموزن – | در بیشتر موارد، شرکتهای بزرگ مثبت اما بیشتر شرکتهای کوچک منفی هستند. |
|
بخش کاربردی تابلو
در قسمت بالای سایت و در سمت چپ، نواری با قابلیتهای کاربردی مختلف قرار دارد.
قسمتهای این نوار ابزار به ترتیب از سمت شامل موارد زیر است:
این بخش به تازگی در تابلو اضافه شده است. در این بخش همچنین نقشه لحظهای و شرایط بازار قرار دارد.
این بخش شامل مقالات و ویدیوهای آموزشی برای تازه کاران بازار سرمایه و علاقهمندان به بازار بورس میباشد.
در این قسمت، اخبار، اطلاعیهها و قابلیتهای جدید سایت منتشر میگردد و در اختیار عموم قرار میگیرد.
این قسمت برای آموزش امکانات سایت جهت آشنایی کاربران با بخشهای مختلف طراحی شده است.
در این بخش، کاربران میتوانند انتقادات و پیشنهادات خود را به جهت بهبود عملکرد سایت مطرح سازند.
در این بخش، میتوانید نماد مورد نظر خود را جستجو کرده و به صفحه مورد نظر خود دسترسی یابید.
نحوه جستجوی اطلاعات نمادها
- گزینه جستجوی را انتخاب میکنیم.
- نماد مورد نظر را جستجو میکنیم.
- نام نماد را در لیست انتخاب میکنیم.
- صفحه مورد نظر شما باز میشود.
در این قسمت، نماد کلیه شرکتها در گروه مربوط به آنها قرار دارد و این امکان را فراهم میسازد که با توجه به اولویت خود بتوانید آنها را مشاهده و مرتب کنید و یا سبد سهام بسازید.
در این قسمت میتوانید به صفحه اصلی سایت مراجعه و یا آن را بروزرسانی کنید.
در این بخش میتوانید اطلاعات تابلو معاملات را به زبانهای دیگر مشاهده نمایید. با کلیک بر روی این گزینه، بطور پیش فرض سایت به زبان انگلیسی تغییر میکند. در صورت تمایل میتوانید آن را به زبانهای دیگر نیز تغییر دهید.
در این قسمت میتوان به سایر خدمات سایت از جمله پیامهای ناظر، دیده بانهای جدید و قدیم بازار، مقایسه شرکتها، سهامداران فعال هر نماد و ... دسترسی سریع یافت.
تابلوخوانی در سایت TSETMC
برای بررسی یک نماد نیاز به مشاهده اطلاعات معامله آن در تابلو معاملات آنلاین میباشد.
این اطلاعات شامل: قیمت سهم و نوسانهای آن، تعداد خریداران و فروشندگان سهم اعم از حقیقی و حقوقی، قدرت خریدار و فروشنده، میزان عرضه و تقاضا و ... میباشد.
برای دسترسی به صفحه مخصوص نماد، کافیست بر روی گزینه جستجو کلیک کرده و سپس نماد مورد نظر خود را جستجو کنید.
پس از مشاهده نتایج جستجو و کلیک بر روی نماد مورد نظر، صفحه نماد برای شما باز میشود.
این تصویر شامل هشت بخش مجزا می باشد که در ادامه، هر قسمت را به طور جداگانه توضیح خواهیم داد.
1- سربرگهای نماد
- در یک نگاه
در این قسمت، اطلاعات معاملاتی سهام در روز جاری قابل مشاهده است. در پایان توضیحات بخش اول به بررسی جزئیات آن میپردازیم.
- پیام ناظر
در این قسمت، پیامهای ناظر بازار بورس در رابطه با نماد مورد نظر قابل مشاهده میباشد.
- سابقه
در این قسمت سابقه معاملاتی نماد در روزهای گذشته قابل مشاهده است. این سابقه شامل تعداد، حجم، ارزش، قیمت پایانی، قیمت اولین و آخرین معامله، کمترین، بیشترین قیمت و قیمت پایانی میباشد.
- اطلاعیه
در این قسمت اطلاعیههای منتشر شده توسط ناشر قابل مشاهده میباشد. برای مشاهده کامل اطلاعیهها به سایت کدال مراجعه نمایید.
- آگهی مجمع
در این قسمت، آگهیهای مربوط به مجمع قابل مشاهده است. این آگهیها در سایت کدال نیز منتشر میگردد.
هر شرکت، سالیانه یک مجمع عمومی عادی سالیانه برگزار مینماید. مجامع عمومی فوق العاده در صورت افزایش سرمایه شرکت برگزار میگردند.
- تغییر وضعیت
یک نماد میتواند پنج وضعیت متفاوت داشته باشد. که در این قسمت تاریخ و زمان تغییر وضعیتهای نماد ثبت میگردد.
انواع وضعیت نمادها
- مجاز
- مجاز - محفوظ
- ممنوع
- ممنوع - محفوظ
- ممنوع - متوقف
شناسه نمادها
این بخش شامل اطلاعات مربوط به کد سهام و نماد شرکتها میباشد.
هیأت مدیره شرکت
این بخش شامل اطلاعات مربوط به اعضای هیأت مدیره شرکت، سمت و تحصیلات آنها میباشد.
حقیقی و حقوقی
در این بخش، اطلاعات مربوط به تعداد و درصد خریداران و فروشندگان حقیقی و حقوقی هر روز معاملاتی ثبت میگردد.
سهامداران
در این قسمت، اطلاعات مربوط به سهامداران عمده قابل مشاهده است.
DPS و EPS
EPS یکی از کاربردیترین متغیرهای بورس است. EPS به معنای درآمد یک سهم (که تمامی سرمایهگذاران بازار سرمایه با آن سروکار دارند) پس از کسر مالیات میباشد. در تابلو معاملات مقدار EPS مربوط به هر نماد درج شده است.
نکتهای که وجود دارد این است که شرکتها کل مبلغ EPS را بین سرمایهگذاران به عنوان سود تقسیم نمیکنند. آنها مبلغی از آن را در حساب شرکت جهت پیشبرد برنامههای توسعهای شرکت واریز و مقداری از EPS را بین سهامداران تقسیم می نمایند، که به آن DPS یا سود تقسیمی میگویند.
برای مشاهده سود تقسیمی DPS ابتدا به سایت کدال مراجعه نمایید. میزان EPS در تابلو مشخصات نماد درج شده است.
در صورت ثبت اشتباه EPS در تابلو کافیست مورد را به نشانی [email protected] ایمیل نمایید.
آمار نمادها
در این قسمت، آمار تعداد روزهای معاملاتی مثبت و منفی، ارزش معاملات، ارزش و حجم معاملات، خریداران و فروشندگان حقیقی و حقوقی ثبت گردیده است.
معرفی شرکت
اطلاعات شرکت، نشانی و نحوه ارتباط با شرکت، موضوع فعالیت آن، مدیر مالی و مدیرعامل شرکت در این بخش قابل مشاهده میباشد.
ترازنامه و سود زیان
ترازنامه چیست ؟
به صورتها و گزارشهای مالی یک شرکت نظیر داراییها، میزان بدهی و سرمایه شرکت ترازنامه میگویند.
در قسمت ترازنامه، گزارشها و صورتهای منتشر شده توسط ناشر قرار میگیرد. صورتهای مالی سود و زیان شرکت نیز به جهت مشاهده سهامداران و سرمایه گذاران در قسمت سود و زیان قرار میگیرد.
تولید و فروش
این قسمت شامل اطلاعات مربوط به تولید و فروش محصولات شرکت است. در حال حاضر تنها با مراجعه به سامانه کدال میتوان به این اطلاعات دسترسی یافت.
صفحه پرتفوی
در این قسمت، گزارش های یک ماهه از فعالیت و وضعیت پرتفوی شرکت هر سه ماه یک بار در اختیار سهامداران و تحلیلگران بنیادی بازار بورس قرار می گیرد.
تصمیمات مجمع
اطلاعات مربوط به زمان و محل برگزاری مجمع، سود و زیان، سود قابل تخصیص و ... پس از برگزاری مجمعهای عمومی شرکت، در این قسمت قرار داده میشود.
حال در ادامه به بررسی جزئیات صفحه در یک نگاه نماد میپردازیم.
2- تابلوخوانی با بررسی اطلاعات لحظه ای معاملات
انواع قیمتها در طول روز معاملات
- قیمت خرید: بهترین و بالاترین قیمتی که خریداران پیشنهاد دادهاند.
- قیمت فروش: بهترین و پایینترین قیمتی که فروشندگان پیشنهاد دادهاند.
- اولین قیمت: قیمتی که اولین معامله روز در آن قیمت انجام شده است.
- قیمت معامله: قیمت لحظهای سهم که در حال معامله میباشد.
- قیمت دیروز: قیمت پایانی روز قبل بازار که نقطه میانی قیمت امروز بازار است.
- قیمت پایانی : قیمت پایانی یک سهم در طول روز از میانگین موزون قیمت معاملات همان روز و با توجه به حجم مبنا سهم بدست میآید. این قیمت در طی بازار تغییر میکند و در پایان روز معاملاتی مشخص میگردد.
قیمت پایانی چیست؟
قیمت پایانی یک روز معاملاتی، نقطه میانی و صفر تابلو در روز معاملاتی بعد بازار میباشد. بازه نوسان 5 درصدی قیمت با توجه به آن مشخص میگردد.
تعداد معاملات و حجم معاملات
به تعداد معامله انجام شده تا آن لحظه تعداد معاملات و به تعداد سهمی که در طی این تعداد معامله جابجا شده است، حجم معاملات گفته میشود. به عنوان مثال در طی 50 معامله 20 میلیون سهم جابجا شدهاند که در اینجا 50، تعداد معاملات و 20 میلیون سهم، حجم معاملات میباشد.
ارزش معاملات و ارزش بازار
ارزش مالی معاملات انجام شده را ارزش معاملات میگویند. این رقم از حاصلضرب حجم معاملات در قیمت معامله بدست میآید. به عنوان مثال، در تصویر بالا حجم معاملات برابر با 289,453 میلیون سهم و قیمت معامله 29550 ریال است. از حاصلضرب این دو رقم ارزش معاملات محاسبه میگردد که برابر با 8,530,703 میلیارد ریال میباشد.
ارزش بازار: عبارت است از حاصل ضرب کل سهمهای شرکت در قیمت معامله، از این طریق ارزش بازاری کل نماد مشخص شود.
آخرین اطلاعات قیمت
این قسمت، آخرین به روزرسانی قیمت و زمان آخرین معامله را در چند لحظه قبل مشخص مینماید.
3- بازه های قیمت و حجم مبنا
- بازه روز: به نوسان قیمت در طی روز معاملاتی بازه روز میگویند. این بازه میتواند به اندازه دامنه قیمت مجاز در روز و یا کمتر از آن باشد.
- قیمت مجاز: دامنه 5 درصدی قیمت پایانی دیروز سهم، قیمت مجاز برای معامله روز معاملاتی جاری را مشخص مینماید.
- این بازه به صورت (قیمت پایانی روز گذشته 5%+ ، قیمت پایانی روز گذشته 5%-)
- بازه هفته و بازه سال به مقدار نوسان قیمت در طی یک هفته بازه هفته و به مقدار نوسان قیمت در طی یکسال، بازه سال میگویند.
- تعداد سهام: تعداد کل سهمهای شرکت را مشخص میکند. که در تصویر بالا شرکت دارای 80 میلیارد سهم میباشد.
حجم مبنا
به تعداد سهامی که در طی یک روز کاری باید در یک قیمت معامله شود تا قیمت پایانی نماد در آن قیمت تثبیت گردد، حجم مبنا میگویند. حجم مبنای هر شرکت با توجه به تعداد کل سهام شرکت تعیین میشود.
حجم مبنای شرکتها در بازار اول، دوم و بازار پایه فرابورس ایران به میزان (0.0004) تعداد کل سهام شرکت میباشد.
سهام شناور
به درصدی از تعداد سهام کل شرکت که انتظار میرود در آینده نزدیک مورد معامله قرار گیرد، سهام شناور میگویند. سهامداران این بخش از شرکت قصد ندارند با نگهداری سهام خود در مدیریت شرکت دخالت کنند. میزان سهام شناور یک سهم تاثیر مهمی در ارزندگی آن سهم دارد، زیرا شرکتی که سهام شناور کمی داشته باشد به راحتی میتواند قیمت آن را تغییر دهد و سبب رشد و یا ریزش کاذب در آن شود.
میانگین حجم ماه
به میانگین حجمهای معاملاتی در روزهای یک ماه، حجم ماه میگویند. اگر سهمی در یک روز معاملاتی بیشتر از میانگین حجم ماه رشد کند، نشانه ورود پول به سهم میباشد و بالعکس.
EPS
همانطور که در بالا گفته شد به سود پس از کسر مالیات شرکت، EPS گفته میشود. شرکتها موظفند پیش بینی خود از سود شرکت در سال مالی آینده را منتشر نمایند و مقدار آن در تصمیمگیری سهامداران مؤثر است.
EPS انواع مختلفی دارد که با توجه به شرایط بازار تغییر میکند. به این تغییرات، تعدیل EPS میگویند.
p/e سهم و گروه آن
به نسبت قیمت یک سهم بر روی سود سهم، نسبت p/e میگویند.
از آنجایی که این مقدار تاثیر مهمی در تصمیم گیری سهامداران دارد، به طور مختصر در اینجا به توضیح آن میپردازیم.
به عنوان مثال، اگر قیمت یک سهم 500 تومان و سود آن 100 تومان باشد. نسبت p/e آن برابر با 5 میشود. یعنی بطور متوسط 5 سال زمان میبرد تا سرمایه گذاران به اندازه سرمایه خود سود ببرند. هرچه p/e سهمی کمتر از p/e گروه آن باشد، ارزش سهم نیز بیشتر است.
خریداران و فروشندگان حقیقی و حقوقی
در این بخش تعداد خریداران و فروشندگان (حقیقی و حقوقی) و میزان حجم معامله شده توسط آنها قابل مشاهده است. با توجه به این بخش میتوان قدرت خریداران و فروشندگان را محاسبه و مقایسه کرد.
چرا قدرت بیشتر خریداران نشانه ورود پول و سرمایه به سهم و قدرت بیشتر فروشندگان نشانه خروج سرمایه از سهم میباشد؟
برای محاسبه قدرت خریدار حقیقی، کافیست تعداد حجم خریداری شده توسط حقیقی را در قیمت سهم ضرب کرده و بر تعداد خریداران تقسیم نمود. در این صورت، قدرت خرید هر خریدار حقیقی مشخص میگردد.
برای محاسبه قدرت فروشنده حقیقی نیز کافیست حجم فروخته شده توسط فروشنده حقیقی را در قیمت سهم ضرب کرده و بر تعداد فروشندگان تقسیم نمود. قدرت متوسط هر فرد فروشنده حقیقی نیز مشخص میگردد.
به عنوان مثال، اگر قیمت سهم 2955 تومان در نظر بگیریم، قدرت متوسط هر خریدار حقیقی 33 میلیون 400 هزار تومان و قدرت فروشنده حقیقی 24 میلیون و 397 هزار تومان است. یعنی قدرت خرید هر سهامدار حقیقی بیشتر از قدرت فروش است.
سفارشات خرید و فروش
در این قسمت می توانید اطلاعات سفارشات خریداران و فروشندگان اعم از تعداد معامله گران، حجم و قیمت درخواستی را مشاهده کنید. در تصویر بالا 6558 نفر خواهان تعداد 65 میلیون و 494 هزارو 432 سهم با قیمت 2955 تومان می باشند. همچنین 89 نفر خواهان خرید ِ 195 هزار و 384 سهم با قیمت 2954 تومان می باشند.
صف خرید و صف فروش
همانطور که در تصویر بالا مشاهده می کنید، فروشندهای وجود ندارد و هیچ فردی خواهان فروش سهم خود نیست. در واقع 6558 نفر برای خرید سهم در صف هستند، به این حالت صف خرید می گویند. در مقابل این حالت، صف فروش قرار دارد. تعداد قابل توجهی در صف هستند تا سهم خود را به فروش برسانند، اما سفارش خریدی وجود ندارد، به این حالت صف فروش می گویند.
سه حالت کلی در بخش سفارشات وجود دارد:
- صف خرید
- صف فروش
- خرید و فروش بر اساس مکانیزم عرضه و تقاضا
نمودار قیمت - زمان نماد
این قسمت، تغییرات سهم در روز را بررسی می کند و در نمودار قیمت - زمان را نمایش می دهد. در این نمودار، محور افقی نشان دهندهی زمان و محور عمودی نشان دهنده قیمت در روز است.
بسیاری از تحلیلگران حرفهای بازار سرمایه با استفاده از نمودار قیمت زمان سهم اقدام به تحلیل می کنند. به این نوع تحلیل، تحلیل تکنیکال گفته می شود.
نمادهای همگروه
در این قسمت نمادهای هم گروه قابل مشاهده می باشند. این قسمت به جهت سهولت دسترسی و امکان مقایسه نمادهای همگروه برای تصمیم گیری بهتر سرمایه گذاران قرار گرفته است.
سابقه معاملاتی
این بخش، سابقه معاملات نماد در روزهای معاملاتی گذشته را نمایش می دهد. با توجه به آن می توان روند معاملات سهم، رشد یا کاهش قیمت آنها را نسبت به روزهای گذشته بررسی کرد.
بررسی تابلو معاملات و کارکردهای آن به خوبی نشان میدهد که از اساسیترین سامانههای مورد نیاز برای فعالان بازار سرمایه است. این سامانه بدون نیاز به ثبت نام در دسترس عموم قرار دارد.