بیت کوین چیست؟ | با سرمایه گذاری به روش جدید، پولدار شوید!

بروزرسانی در11 مهر 1403
بیت کوین به دلیل افزایش قیمت‌های عجیب غریبی که داشته، نظر خیلی‌ها را به خود جلب کرده است.پیش از سرمایه‌گذاری ابتدا ببینیم بیت کوین چیست؟

بیت کوین از سال 2008 میلادی تا کنون تحولات قیمتی شگفت‌انگیزی داشته و در ماه‌های اخیر نیز بسیاری از سرمایه‌گذاران جذب این ارز دیجیتالی شده‌اند.
به محض نصب یک کیف پول بیت کوینی بر روی گوشی یا کامپیوتر، می‌توان کار با این رمز ارز را شروع کرد. مسئله اینجاست! اگر بدون دانش کافی، وارد این حیطه شوید، رویای ثروتمند شدن برایتان به کابوس بدل خواهد شد. پیش از هرچیز ابتدا ببینیم بیت کوین چیست و چه کاربردی دارد.

پیشینه بیت کوین

بیت کوین توسط یک شخص ناشناس به نام «ساتوشی ناکاموتو» اختراع شده است. ناکوموتو ایده خود راجع به این ارز دیجیتال را در سال 2008 میلادی مطرح و آن را یک نسخه «همتا به همتا» از ارز دیجیتالی توصیف نمود. ارزهای رمزنگاری شده‌ای مانند بیت کوین طی فرایند استخراج (Mining) ایجاد می‌شوند. استخراج توسط رایانه‌های قدرتمند که توان حل مسائل پیچیده را دارند، انجام می‌شود.

شبکه همتا به همتا

تا سال 2011 بیت کوین تنها به عنوان یک رمز ارز یا رمز پول بود. رفته رفته دنبال‌کنندگان آن در پی رفع نواقص موجود تصمیم به ایجاد سکه‌های جایگزین گرفتند. این سکه‌ها به نام «آلت‌کوین» خوانده می‌شوند. اولین آلت‌کوین، «لاین کوین» نام داشت. به فرض اگر بیت کوین طلا باشد، لایت کوین نقره است. تا امروز بیشتر از 1600 رمز‌ ارز ارائه شده و در آینده بیشتر هم خواهد شد.

بیت کوین چیست؟

آن چه که ما به عنوان پول استفاده می‌کنیم، چندین بار در طول تاریخ تغییر کرده است. هر تغییری زمان می‌برد؛ با این حال این زمان مورد نظر، برای این که جامعه چیزی را به عنوان پول بپذیرد، کم‌تر و کم‌تر می‌شود. این پول باید کمیاب و قابل تقسیم بوده؛ همچنین بادوام و قابل حمل باشد.

آن چه به عنوان پول استفاده می‌کنیم با کشف یک جایگزین بهتر، تغییر خواهد کرد. یکی از معایب پول کنونی کمیاب نبودن آن است. با کاهش نرخ بهره، حجم عظیمی از پول وارد اقتصاد می‌گردد. چنین امری قدرت خرید پول را کاهش می‌دهد. این همان پدیده‌ای است که تورم خوانده می‌شود. برخلاف سایر پول‌های رایج ملی ( ارز ) که محدود نیستند، بیت کوین محدود می‌باشد. تنها 21 میلیون پول وارد گردش خواهد شد؛ بنابراین احتمال دارد، قیمت آن همچنان بالا برود.

در بیانی ساده بیت کوین ، پول یا یک نوع ارز رمزنگاری شده است. برخی آن را یک محصول می‌دانند نه یک نوع ارز یا پول! باید گفت تا زمانی که می توان با استفاده از این ارز دیجیتال محصولات و خدمات مورد نیاز خود (مانند طلا یا نقره) را خریداری نمود، در واقع یک نوع پول است.

منظور از قابل حمل بودن بیت کوین چیست؟

هر واحد بیت کوین به هشت رقم قابل تقسیم می‌باشد؛ یعنی صدها میلیون قطعه را در خود جای داده است، پس کاملا قابل حمل خواهد بود. برخلاف پول نقد و طلا که دارایی‌های ملموس هستند، این رمز ارز در کیف پول دیجیتالی ذخیره می‌شود. به آسانی می‌تواند تجارت شود و از هر کامپیوتر و موبایلی به آن دسترسی پیدا کرد. با این ویژگی می‌توان به راحتی پول خود را به هرجا در دنیا فرستاد، بدون این که نگران بانک و صرافی و مشکلاتی از این قبیل داشته باشیم. چنین انتقال پولی، فوری و با کم‌ترین کارمزد و هزینه صورت می‌گیرد.

هدف بیت کوین چیست؟

سازنده این ارز دیجیتال آن را برا تحقق اهداف زیر ایجاد کرد:

  • حذف کلیه واسطه‌ها در تراکنش‌های مالی
  • حمل و نقل آسان دارایی
  • آزادی در خرید
  • کنترل انحصاری تراکنش‌ها
  • شفافیت و بی طرف بودن
  • غیرقابل جعل بودن

بیت کوین خوب است یا بد؟

ترجیح شما برای سرمایه گذاری کدام است؟ در ادامه چند مقایسه انجام می دهیم که به شما در مورد این رمز ارز درک بهتری می‌دهد. ابتدا یک مقایسه مختصر بین طلا و بیت کوین انجام می‌دهیم:

 

سکه یا بیت کوینسال 2011 میلادی مصادف با 1389 شمسی برابر با 1368 دلار
سال 2020 میلادی مصادف با 1398 شمسی برابر با 1740 دلار

طی این 9 سال 20% رشد داشته است.
رشد بیت کوینسال 2011 میلادی مصادف با 1389 شمسی برابر با 3 دلار
سال 2020 میلادی مصادف با 1398 شمسی برابر با 9650 دلار

در بازه 9 سال 3216 برابر شده است.

این ارز دیجیتال و طلا تا حدودی به هم شباهت دارند. هر دو کمیاب‌اند، نیازمند استخراج هستند، منابع محدودی داشته و هر دو ارزشمند می‌باشند. تفاوت عمده طلا و بیت کوین در نوع تبدیل شدن آن‌ها به پول است. این ارز دیجیتال به سهولت و سرعت، قابل تبدیل به پول بوده و از امنیت بیشتری برخوردار می ‌باشد.

حالا یک مقایسه نیز بین دلار و بیت کوین انجام می‌دهیم:

  • هزینه و کارمزد انتقال بیت کوین بسیار پایین است. کارمزد انتقال برای یک میلیون دلار از این رمز ارز ، ظرف یک ساعت، کمتر از ده دلار می‌باشد. این رقم در مقابل کارمزدهای انتقال دلار ناچیز است.
  • انتقال این ارز دیجیتال فوری انجام می‌شود، اما انتقال دلار زمان‌بر خواهد بود. از طرفی این ارز دیجیتال مجازی بوده و به طور پیشرفته رمزنگاری شده است، به همین دلیل قابلیت جعل ندارد. در مورد دلار یا به طور کلی پول‌های سنتی همیشه شاهد چاپ غیرقانونی و جعل آن‌ها بوده‌ایم.
  • یکی از دلایل اصلی تورم، چاپ پول، بیشتر از استاندارد است. از آن جا که منابع بیت کوین محدود هستند در مورد این ارز دیجیتالی تورم معنا ندارد.

مزایا و معایب بیت کوین چیست؟

بسیاری از فروشگاه‌های اینترنتی از بیت کوین به عنوان یک روش پرداخت استفاده می‌کنند. سرمایه‌گذاری در ارز‌های دیجیتال از سرمایه‌گذاری‌های سودآور به‌شمار می‌رود. در ادامه به شرح دیگر مزایای این ارز دیجیتال می پردازیم:

1- کاهش فساد

لرد اکتون، یک سیاستمدار بریتانیایی می‌گوید: «قدرت میل به فساد دارد و قدرت مطلقه به طور مطلق فاسد خواهد بود.» زمانی که قدرت زیادی در دست یک نفر یا یک نهاد قرار می‌گیرد، احتمال سوءاستفاده از آن وجود دارد. بیت کوین یا دیگر ارز‌های دیجیتال با توزیع قدرت در بین افراد بیشتر، مشکل قدرت مطلق و فساد احتمالی را برطرف می‌کند.

2- دریافت خدمات بدون نیاز به حساب بانکی

بیت کوین و سایر ارز‌های دیجیتال با رواج تجارت الکترونیک، بی‌نیاز از سیستم‌های پرداختی مانند بانک‌ها می‌باشند. به وسیله آن‌ها در سراسر جهان با استفاده از یک تلفن همراه می‌توان پرداخت‌های مالی انجام داد.

3- عدم مسدودیت و غیرمتمرکز بودن

در مورد پول سنتی اختیار پول ما در دست بانک‌ مرکزی است. با مسدود شدن حساب ما از جانب دولت یا بانک مرکزی, عملا اختیار ما از پولمان سلب می‌شود. مثلا در آمریکا اگر فرد متوفی وارث قانونی نداشته باشد، دولت می‌تواند کلیه دارایی وی را مصادره نماید. دولت هند نیز در سال 2016 میلادی، اوراق بانکی را مختومه اعلام کرد.

بیت کوین و به طور کلی ارز‌های دیجیتال فقط در اختیار و دسترس خود ما قرار دارند. ارزهای دیجیتالی تنها در زمان قطع اینترنت و برق، مسدود می‌شوند. هیچ دولت و نهادی توانایی ندارد مانع فعالیت آن شود.

4- تبادل آسان این ارز دیجیتال در مقایسه با سایر ارزهای رمزنگاری شده

تبادل بیت کوین در مقایسه با ارزهای رمزنگاری شده موجود، بسیار آسان‌تر است. یعنی تبدیل آن به پول نقد آسان‌تر از دیگر ارزهای دیجیتال می‌باشد. به همین دلیل بیشترین حجم معاملات ارزهای دیجیتال را به خود اختصاص داده است.

5- مورد پذیرش فروشگاه‌ها بودن

فروشگاه‌ها بیت کوین را بیشتر از سایر ارزهای رمزنگاری شده می پذیرند. این رمز ارز به عنوان اولین ارز رمزنگاری شده، 40% از بازار ارزهای دیجیتال و رمزنگاری شده را به خود اختصاص داده است. این رقم، عدد قابل توجهی است.

6- تراکنش های امن و بی واسطه

در پرداخت‌های بیت کوین از الگوریتم‌های بسیار پیچیده‌ای استفاده می‌شود. دور زدن و دستکاری حساب‌ها در این شبکه ممکن نیست. تراکنش‌ها بدون واسطه به شکل همتا به همتا انجام می‌شوند. یک آدرس مبدا و یک آدرس مقصد کافی بوده و هیچ شخص سومی در کار نیست.

7- عدم افشای هویت افراد

شما می‌توانید بی آن که اطلاعات شخصی و هویتی خود را وارد نمایید، صاحب یک آدرس بیت کوین شوید. جهت پرداخت با این ارز دیجیتال ، تنها کافیست آدرس کیف پول مقصد و مقدار را وارد کنید. از این طریق ریسک سرقت هویت پایین می‌آید.

8- عدم برگشت تراکنش ها و نقدشوندگی بالا

همان طور که گفتیم تراکنش‌های بیت کوین بی واسطه هستند، به همین دلیل پس از تراکنش امکان بازگشت آن نخواهد بود. ویژگی دیگر این که بازارش همیشه فعال بوده و در کل شبانه‌روز می‌توان آن را به یکی از ارزهای رایج جهان تبدیل کرد.

9- قابلیت تقسیم بالا

هر واحد از بیت کوین می‌تواند تا 8 رقم اعشار خرد شود. این ویژگی، آن را جهت انجام مبادله‌های کم‌ارزش، گزینه مناسبی می‌سازد. جالب است بدانید به کوچکترین جزء آن ساتوشی می‌گویند.

10- کارمزد انتقال کم

این کارمزد در قبال هر تراکنش مبلغی حدود 0.0005 بیت کوین است. کارمزد تراکنش‌ها ارتباطی با مبلغ آن نداشته و ثابت است.

11- محدود بودن

طبق آمار تنها 21 میلیون واحد بیت کوین وجود دارد و این مسئله این ارز دیجیتال را ارزشمند می‌کند. تا کنون حدود 18 میلیون آن کشف شده و حدوداً 3 میلیون واحد، بیشتر باقی نمانده است.

12- تکنولوژی بلاک‌ چین

شبکه بیت کوین ، به دلیل استفاده از تکنولوژی بلاک‌چین از مشکلاتی قبیل هک و تقلب‌های اینترنتی مصون است. این ارز رمزنگاری شده در کنار مزایای بسیار، معایب و محدودیت‌هایی نیز دارد. در ادامه به این معایب اشاره می‌کنیم:

۱- امکان کلاهبرداری

درک چیستی و کارکرد بیت کوین برای افرادی که آشنایی کمی با تکنولوژی روز دارند، مشکل است. ما پیش از ورود به این حیطه باید اطلاعات و دانش خود را نسبت به آن بالا ببریم؛ در غیر اینصورت ممکن است گرفتار وب‌سایت‌ها و نرم‌افزارهای تقلبی شویم.

۲- بازار سیاه

مجرمین و بازار‌های سیاه به بیت کوین علاقه‌مند هستند؛ زیرا تراکنش‌های این ارز رمزنگاری شده به طور ناشناس انجام می‌شوند. در بازار‌های سیاه از این ارز رمزنگاری شده برای حملات سایبری، خرید و فروش مواد مخدر، قاچاق تسلیحات جنگی استفاده می‌شود. علت عمده این مشکل عدم وضع قوانین شفاف در این حوزه می‌باشد. در کل کلاهبرداران برای اقدامات غیرقانونی خود مانند پولشویی از این ارز دیجیتال استقبال می‌کنند!

3- نوسانات شدید قیمتی

بر خلاف بازارهای سنتی، بیت کوین در یک روز ممکن است 50% نوسان قیمتی داشته باشد. اکثر کسب و کارها به همین علت در پذیرش آن مردد هستند.

نوسانات شدید قیمت بیت کوین

4- عدم بازگشت تراکنش ها

عدم بازگشت‌پذیری تراکنش‌های بیت کوین به نوعی هم یک محدودیت برایش محسوب می‌شود و هم برخی آن را یک حسن می‌دانند. پس از تایید و تکمیل یک تراکنش، به هیچ‌ وجه امکان لغو و برگشت آن وجود نخواهد داشت.

5- ایجاد ارزهای دیجیتال جدید

ممکن است در آینده ازرهای دیجیتال تازه‌ای به وجود آیند و با رفع معایب بیت کوین جای آن را گرفته و جایگاهش متزلزل شود.

6- تراکنش های آهسته

شبکه بیت کوین در هر ثانیه تنها 7 تراکنش را تایید می‌کند، در حالی که شرکت‌های دیگر مثل ویزا، در هر ثانیه 20 هزار تراکنش را تایید و پردازش می‌نمایند. مدت زمان انتظار برای تکمیل پردازش تراکنش بیت کوین حدود 10 دقیقه می‌باشد. صرف این مدت زمان برای استفاده از آن جهت نیازهای روزمره، خیلی زیاد است.

آیا بیت کوین در ایران قانونی است؟

این رمز ارز در ایران رسمیت پیدا نکرده اما خرید و فروش و نگهداری آن غیر قانونی نیست. مادامی که این ارز ابزار جرم قرار نگیرد، استفاده و نگهداری آن جرم محسوب نمی‌شود. در صورتی که از آن برای پولشویی، قاچاق مواد و اسلحه یا هر اقدام مجرمانه‌ای استفاده شود جرم تلقی خواهد شد.

هرگونه کلاهبرداری و فریب‌کاری، هک و یا عدم پایبندی به قراردادها در حوزه ارزهای دیجیتال، توسط قوه قضاییه پیگیری و پیگرد خواهد داشت.

در بهمن سال 1397، پیش‌نویس قوانین ارزهای دیجیتال توسط بانک مرکزی منتشر شد. طبق این پیش‌نویس صرافی‌های ارز دیجیتال می‌توانند با کسب مجوز به فعالیت بپردازند، اما استفاده بیت کوین به عنوان ابزار پرداخت ممنوع است.

منظور از استخراج بیت کوین چیست؟

بیت کوین تا حدودی شباهت به طلا دارد. همانند منابع طلا که محدود‌اند، منابع این ارز دیجیتال نیز محدود هستند. تفاوتشان در این است که همواره امکان کشف یک معدن طلا در سراسر جهان بوده و ما نمی‌دانیم چند معدن طلای ممکن است کشف شود؛ اما در مورد این رمز ارز ، شفافیت وجود داشته و می‌دانیم تنها 21 میلیون واحد از آن موجود است.

اما شباهت طلا و این ارز دیجیتال در این است که هر دو باید استخراج شوند. یکی از معدن و دیگری از دستگاه‌های ماینر استخراج می‌شود. همان‌طور که طلا‌های کشف نشده در خاک وجود دارند، بیت کوین‌ها نیز در طراحی پروتکل رمزنگاری وجود دارند.

استخراج ارزهای دیجیتال با دستگاه‌های استخراج‌کننده که اصطلاحاً "ماینر" خوانده می‌شوند، صورت می‌گیرد. ماینر‌ها اعداد را یکی پس از دیگری امتحان می‌کنند تا با حل یک معادله، به پاداش برسند. پاداش ماینرها ارز دیجیتال یا بلاک‌چین است.

کنترل بیت کوین در دست کیست؟

همان‌گونه که کسی صاحب تکنولوژی‌ای که ماورای ایمیل قرار دارد، نیست، شبکه بیت کوین نیز تحت مالکیت شخص یا نهاد خاصی نیست. کاربران این ارز دیجیتال در سراسر جهان، آن را کنترل می‌کنند. توسعه‌دهندگان این ارز دیجیتالی تنها می‌توانند نرم‌افزار آن را بهبود بخشند، اما نمی‌توانند به پروتکل اصلی آن تغییری تحمیل کنند. کلیه کاربران در انتخاب نسخه‌ی نرم افزاری که استفاده می‌نمایند، آزاد هستند.

کارکرد بیت کوین چگونه است؟

در نگاهی سطحی، این ارز دیجیتال این‌گونه کار می‌کند که: ما یک برنامه روی تلفن همراه یا کامپیوتر خود نصب می‌کنیم، از این طریق یک کیف پول دیجیتالی شخصی جهت ذخیره بیت کوین، می‌سازیم. هر کیف پول یک آدرس داشته و با استفاده از آن می‌توان به تبادل پرداخت.

کمی که عمیق‌تر شویم، شبکه بیت کوین، یک دفتر کل به نام "بلاک‌چین" به اشتراک می‌گذارد. بلاک‌چین یک نوع دفتر کل توزیع شده و عمومی است که اطلاعات در آن به صورت زنجیره‌ای از بلاک‌ها ذخیره می‌گردد. کلیه تراکنش‌های پردازش‌شده در شبکه، در این دفتر کل وارد می‌شود و به کامپیوتر کاربر اجازه می‌دهد تا تراکنش‌ها را راستی ‌آزمایی کند.

محافظت از هر تراکنش به وسیله امضای دیجیتالی آدرس‌های ارسال، صورت می‌گیرد. کاربران از این طریق بر ارسال بیت کوین‌ها از آدرس کیف پول خود، کاملا کنترل دارند.
کیف پول‌ها به دو شکل نرم‌افزاری و سخت‌افزاری وجود دارند. کیف پول‌های نرم‌افزار به صورت برنامه قابل نصب روی موبایل یا کامپیوتر هستند. کیف پول‌های سخت‌افزار دارای یک توکن شخصی بوده و از امنیت بیشتری برخوردار هستند.

جمع‌بندی

پول در طی دوران زندگی بشر بارها تغییر شکل داده است. از مبادله کالا به کالا گرفته تا سکه، اسکناس و کارت‌های اعتباری و... . ارزهای دیجیتال ازجمله بیت کوین ، شاید امروز صحبت تازه‌ای باشند، ولی خیلی زود جایگزین پول سنتی خواهند شد؛ بنابراین بهتر است ما با ارزهای رمزنگاری شده و کارکردهای آن‌ها آشنا شویم.