بورس چی میشه؟ بفروشیم یا نگه داریم؟

با پیروزی جناح اصلاح طلب در انتخابات ریاست جمهوری 15 خرداد 1403، دریچه‌ای از امید به سوی سرمایه‌گذاران در بازار مالی بورس باز شده است. با این حال برخی نیز با توجه به تجربه ناخوشایندی که از ریزش بورس در دولت تدبیر و امید داشته‌اند، نسبت به آینده این بازار مالی در دولت منتخب خوش‌بین نیستند. اما فکر می‌کنید با توجه به وعده‌هایی که مسعود پزشکیان برای حمایت از بازار بورس داده است تکلیف سهامداران چه می‌شود؟

• بفروشیم یا نگه داریم؟
• چه سهم هایی را بخریم یا بفروشیم؟
• بهترین استراتژی سرمایه گذاری در این شرایط چیست؟

آیا باید سهام خود را بفروشیم یا نگه داریم؟

رشد یا افت بازار بورس به عوامل زیادی بستگی دارد که از جمله باید به رویدادهای سیاسی در خاورمیانه و ایران، نرخ دلار و شرایط اقتصادی در کشور (تورم، کسری بودجه و ...) اشاره کنیم. به همین دلیل برای پیش‌بینی شرایط بورس در 6 ماهه دوم سال 1403 باید به طور کامل و با نگاه به تمامی این فاکتورها انجام شود. 

روی کار آمدن اصلاح طلبان در تیرماه 1403 به یکباره به بازار بورس چراغ سبز نشان داد. با پیروزی مسعود پزشکان که در مناظرات خود نیز بارها به حمایت از بازار سرمایه اشاره کرده بود، به یکباره در ساعات اولیه روز شنبه شاهد رشد 4.2 درصدی شاخص کل بورس بودیم؛ به طوری که به 2 میلیون و 188 هزار واحد رسید. 

بسیاری از تحلیلگران دنیای اقتصاد بر این نظر هستند که اکثر فعالان بازار بورس از کاندیداتوری مسعود پزشکان حمایت کرده‌اند و این می‌تواند یکی از دلایل رشد بورس در روزهای اخیر باشد. از سوی دیگر پزشکان برنامه‌هایی را در خصوص حمایت از بازار سرمایه و رونق بازار اولیه و افزایش سهم آن در تأمین مالی اعلام کرده است که می‌تواند یکی دیگر از دلایل رشد شاخص کل بورس بوده باشد.

اما در مورد اینکه سهام خود را نگهدارید یا آن را بفروشید، باید کمی دست نگهدارید تا ابتدا دکتر مسعود پزشکیان وزراء کابینه خود را به مجلس معرفی کرده و رأی اعتماد را دریافت کند. پزشکیان تاکنون بارها وعده داده است که در صورت پیروزی در انتخابات، عرضه و تقاضا بدون دخالت مستقیم دولت صورت خواهد گرفت و از سوی دیگر مانع از قیمت‌گذاری دستوری خواهد شد. اگر آنچه که رئیس‌جمهور منتخب وعده داده است، به درستی اجرا شود، منجر به سودآوری بنگاه‌های اقتصادی خواهد شد و رونق بازار بورس را به دنبال دارد. 

در حال حاضر افزایش صف خرید صندوق‌های اهرمی بیشتر ناشی از هیجانات مثبت در بازار است و مشخص نیست در ماه‌های آینده وضعیت به چه صورت است. اما پیش‌بینی می‌شود در صورتی که دولت پزشکان اجازه ورود کارشناسان کاربلد در حوزه اقتصاد را بدهد، ریسک‌های سیستماتیک در بورس کاهش یابد. 
با توجه به تمامی موارد ذکر شده باید منتظر تصمیمات دولت برای انتخاب وزراء و عملی کردن برنامه‌ها وعده‌هایش بمانید.

پیش بینی بازار بورس: بورس چی میشه؟

برای پیش‌بینی بازار سرمایه باید به چند متغیر مهم دقت داشته باشید که عبارتند از:

قیمت کامودیتی‌ها (کالاهای خام)

بازار بورس در ایران بر پایه کامودیتی یا مواد اولیه تعریف شده است. در چند ماه اخیر به دلیل کاهش تورم، نرخ بهره آمریکا ثابت مانده است که در نتیجه هیچ تغییری در قیمت کالاهای جهانی رخ نداده است. در بازار بورس تهران، شرکت‌های کامودیتی جزء صنایع مادر محسوب می‌شوند و به دنبال ثبات قیمت کالاهای جهانی، چشم‌انداز مثبتی نداشته‌اند. 

نرخ دلار در ایران

افزایش نرخ دلار یکی دیگر از مهم‌ترین فاکتور تاثیرگذار در پیش‌بینی بازار بورس عنوان می‌شود که طبق تجارب گذشته با افزایش قیمت آن، بعد از یک دوره تاخیر کوتاه، شاهد رشد بازار بورس بوده‌ایم. طبق پیش بینی‌هایی که در مورد قیمت دلار در سال 1403 صورت گرفته، با وجود تلاش دولت شهید رئیسی برای ثابت نگهداشتن قیمت دلار، اما در بلند تمایل زیادی به افزایش داشته است. به همین دلیل تا چند ماه آینده نیز شاهد رشد بازار بورس خواهیم بود که تا حدودی که از رشد قیمت دلار در چند ماه اخیر تاثیر پذیرفته است.

از سوی دیگر دولت شهید رئیسی به دولت کاهش فاصله میان ارز نیمایی و دلار بازار آزاد بوده است که نتیجه آن کاهش عرضه دلار را به دنبال دارد و همین عامل باعث افزایش قیمت آن می‌شود. 

سیاست‌های پولی و مالی

در ماه‌های اخیر دولت برای مهار تورم سیاست‌های پولی و مالی انقباضی را اتخاذ کرده است که این منجر به رکود در بازارهای مالی می‌شود. انتشار گواهی سپرده با نرخ سود 30% یکی از سیاست‌های پولی دولت حال حاضر است که با هدف جمع‌آوری نقدینگی از بازار و کاهش نرخ تورم صورت گرفته است. به همین دلیل تمایل سرمایه‌گذاران عامه به سمت سپرده‌گذاری در بانک می‌رود و علاقه خود را برای سرمایه گذاری در بازار بورس از دست می‌دهند. 

تاثیر لایحه بودجه سال 1403 بر روی بورس

طبق لایحه بودجه در سال 1403 دولت با کسری 45 تا 50 درصدی در سال جاری مواجه می‌شود. بنابراین حتی با روی کار آمدن دولت پزشکان ممکن است به دلیل کسری بودجه تا ماه‌ها خبری از رشد بورس نباشد.

رویدادهای سیاسی در جهان

آنچه باعث رشد قیمت دلار در چند اخیر شده، بروز تشنج بین نیروهای حماس و اسرائیل بوده است. از سوی دیگر در بریتانیا نیز استارمر از حزب کارگر به عنوان نخست وزیر انتخاب شده است که پیش‌تر وعده داده بود نسبت به جمهوری اسلامی سیاست‌هایسختگیرانه‌ای را اتخاذ می‌کند.

پیش‌بینی روی کار آمدن جمهوری خواهان در آمریکا هم مزید بر علت خواهد شد و افزایش قیمت دلار را به دنبال دارد. بنابراین رشد بورس در ماه‌های آینده می‌تواند تا حد زیادی ناشی از تحولات سیاسی در خاورمیانه و کشورهای مخالف با جمهوری اسلامی ایران باشد.

پیش‌بینی بورس در دولت پزشکیان

مسعود پزشکیان طی مناظرات برای برنامه‌های خود وعده داده بود که با اجرای سیاست‌های ارزی و نرخ سود بانکی و سایر محرک‌های ذکر شده به بهبود بازار سرمایه کمک می‌کند.

از نظر رئیس جمهور منتخب دولت نباید برای جبران کسری بودجه از بازار سرمایه استفاده و از طریق آن تامین مالی کند. از سوی دیگر او وعده داده است که با رفع تحریم‌ها و افزایش مراودات بین‌المللی می‌تواند به رونق صنایع، بروزرسانی تجهیزات و کاهش هزینه‌های تمام شده کمک کند تا منجر به بازگشت سهامداران به بازار بورس شود.

همانطور که اشاره کردیم باید منتظر عملی شدن وعده‌های دکتر پزشکیان باشید تا بتوانید به طور منطقی‌تری برای دارایی خود در بازار بورس تصمیم‌گیری کنید.

عوامل کلیدی برای تصمیم درباره فروش یا نگه داری سهام

طبق تحلیل‌هایی که از نمودار شاخص کل بورس در 5 ماهه اول سال 1403 صورت گرفته، این بازار می‌تواند در ادامه سال جاری رشد کند. اما مشکلاتی همچون بالا بودن نرخ تورم، رشد پایه پولی و نقدینگی، عدم رشد اقتصادی و رویدادهای سیاسی در خاورمیانه دیدگاه‌ها را نسبت به آن بدبین می‌کند.

طبق گفته متخصصان بازار سرمایه، برای تصمیم‌گیری جهت نگهداری یا فروش سهام باید حداقل 3 تا 6 ماه دست نگهدارید تا بازار سرمایه به وضعیت ثبات برسد. عملکرد اقتصادی صحیح دولت پزشکیان یکی از مهم‌ترین عوامل تاثیرگذار بر دنیای سرمایه خواهد بود که باید دید چگونه عمل می‌کند.

بهترین استراتژی سرمایه گذاری در شرایط فعلی چیست؟

تعیین بهترین استراتژی سرمایه‌گذاری در شرایط فعلی به عوامل متعددی از جمله اهداف سرمایه‌گذاری، میزان ریسک‌پذیری، افق زمانی سرمایه‌گذاری و شرایط کلان اقتصادی بستگی دارد. 

در شرایط فعلی که با نوسانات زیادی در بازارهای مالی روبرو هستیم،  برخی از استراتژی‌های سرمایه‌گذاری که ممکن است مناسب‌تر باشند عبارتند از:

• سرمایه‌گذاری در سهام شرکت‌های ارزشمند: به دنبال شرکت‌هایی باشید که با وجود قیمت‌های پایین، سودآوری خوبی دارند و چشم‌انداز آتی آنها مثبت است.
• سرمایه‌گذاری در صندوق‌های سرمایه‌گذاری: اگر دانش و تخصص کافی برای سرمایه‌گذاری مستقیم در بازار سهام را ندارید، می‌توانید از صندوق‌های سرمایه‌گذاری استفاده کنید.
• سرمایه‌گذاری در اوراق قرضه: اوراق قرضه ریسک کمتری نسبت به سهام دارند و می‌توانند برای کاهش ریسک سبد سرمایه‌گذاری شما مفید باشند.

تجربه و نظرات سرمایه‌گذاران باتجربه: درس‌هایی از گذشته برای آینده

یکی از دلایل اصلی بروز مشکلات و افت شدید بازار بورس در سال‌های گذشته، اخلال در بازار سرمایه توسط دولتمردان، تصمیم‌گیری‌های بی‌پایه در مورد کالاهای اساسی برای پتروشیمی‌ها، بالا رفتن بدون دلیل نرخ بهره و ... بوده است. اگر دولت دکتر پزشکان بتواند تصمیمات قاطعانه‌ای در مورد بازار سرمایه اتخاذ کند که منجر به تامین مالی پروژه‌ها و طرح‌ها شود، می‌توان نسبت به آینده بورس امیدوار بود.

با این حال تجربه‌های گذشته دو دولت دکتر روحانی و شهید رئیسی برای مدیریت بازار بورس موفق عمل نکرد و تمامی پیش‌بینی‌های این بازار به شکست انجامید. قوانین یک شبه مثل منع صادرات فولاد در سال 1399 از جمله عواملی بوده‌اند که به شدت بر روی افت بازار سرمایه تاثیر گذاشته‌اند.

در آخر

آنچه در مورد بازارهای مالی از جمله بورس به چشم می‌خورد، تاثیرپذیری از عوامل متعددی است که در اینجا به آن‌ها اشاره کردیم. اما فراموش نکنید برای ورود به بازار بورس و یا نگهداشتن و فروش سهام باید تحلیل فاندامنتال و تکنیکال را هم انجام دهید و اخبار و تحلیل‌های مربوط به این بازار را فراموش نکنید. با توجه به آینده نامشخص دولت دکتر پزشکیان و انتخابات پیش‌رو در آمریکا نمی‌توان پیشنهاد قطعی برای نگهداشتن یا فروش بورس ارائه داد.