توکن ارز دیجیتال چیست؟
ارزهای دیجیتال با هدف استفاده از این دارایی‌های دیجیتال در مبادلات به عنوان وسیله مبادله، روش پرداخت، اندازه گیری و ذخیره ارزش راه اندازی شده اند. در دنیای کریپتو دو نوع اصلی دارایی‌های مبتنی بر شبکه بلاک چین، کوین و توکن ارز دیجیتال هستند.
توکنها دارایی‌های دیجیتالی هستند که بلاک چین مخصوص به خود را ندارند و بر روی یک شبکه بلاک چین موجود به عنوان بخشی از یک پلتفرم بر اساس استانداردهای مشخصی ساخته میشوند. توکن ارز دیجیتال چیست؟ چه اهمیت و کاربردی دارند؟ سوالاتی است که در این مقاله به آنها می‌پردازیم.
توکن ارز دیجیتال چیست؟
توکنها واحدهایی از دارایی هستند که توسط پروژه‌های مبتنی بر بلاک چین، روی شبکه بلاک چین موجود راه اندازی میشوند و علی رغم ارتباط زیادی که با کوین‌های آن شبکه دارند، در یک طبقه دارایی مجزا قرار می‌گیرند. به این ترتیب توکن ارز دیجیتال دارایی‌های ثانویه شبکه بلاک چین هستند اما جزئی از عملکرد اصلی شبکه محسوب نمی شوند.
توکنهای ارز دیجیتال معمولا بر اساس استانداردهای توکن سازی، ایجاد میشوند. این استانداردها فرایند ذخیره، استفاده و مبادله توکنها را در یک بلاک چین، دقیقا مشابه کاری که برای کوین اصلی شبکه انجام می‌دهد، تسهیل می‌کنند. راه اندازی توکنها بر اساس قراردادهای هوشمند در شبکه انجام می‌گیرد و بر اساس این برنامه‌های ویژه و خودکار، جزئیاتی مانند مجموع عرضه توکن، روش صدور و ویژگی‌ها و عملکرد توکن مشخص می‌شود.
توکنهای ارز دیجیتال اغلب برای جمع آوری اعتبار و سرمایه برای پروژه‌های کریپتو استفاده میشوند. این دارایی‌های دیجیتال معمولاً از طریق فرآیند عرضه اولیه (ICO) وارد چرخه ایجاد، توزیع، فروش میشوند و یک دوره جمع آوری سرمایه را طی می‌کنند. به طور کلی می‌توان گفت که توکنهای دیجیتال یک ارز مستقل نیستند بلکه برای نمایش یک ارزش، کاربرد یا عملکرد خاص در شبکه یا پلتفرم خاص بلاک چین ایجاد میشوند.
کاهش هزینه، سهولت در کد نویسی و امنیت از پارامترهای مهم در ایجاد توکن ها است. با ساخت توکن ها در بستر ارزهای دیجیتال علاوه بر کاهش هزینه، سرمایه مورد نیاز برای پروژه نیز تامین می شود. به علاوه هر فردی که دانش کافی در حوزه برنامه نویسی و قراردادهای هوشمند داشته باشد می تواند به راحتی به ساخت توکن اقدام کند. همچنین با افزایش کاربران در شبکه بلاک چین امنیت نیز افزایش می یابد.
انواع توکن ارز دیجیتال
در ایجاد توکنهای دیجیتال محدودیتی وجود ندارد. گسترش فناوری‌های ارز دیجیتال، قابلیت‌های متنوع و نوآورانه ای را برای توکنها به همراه دارد به طوری که بکارگرفتن خلاقیت و ایده پردازی می‌تواند به خلق توکنهای جدید با کاربردهای گوناگون منجر شود. این توکنهای ارز دیجیتال از لحاظ کاربرد در چهار دسته کلی قرار می‌گیرند.
توکنهای کاربردی (utility tokens)
این توکنها برای دسترسی به یک محصول یا خدمت مشخص در یک پلتفرم بلاک چین خاص یا برنامه کاربردی غیر متمرکز (DApp) طراحی شده اند. به عنوان مثال یک توکن ارز دیجیتال برای دسترسی به فضای ذخیره سازی در یک بلاک چین خاص طراحی می‌شود یا توکن دیجیتالی که به دارنده اجازه استفاده از خدمات مالی غیرمتمرکز (DeFi) را می‌دهد.
توکنهای امنیتی (security tokens)
این توکنها مالکیت یک دارایی مبنا مانند سهام در یک شرکت، املاک، یا سایر اشکال سرمایه‌گذاری، را نشان می‌دهند. توکنهای امنیتی مشمول الزامات نظارتی هستند و حقوقی مانند حق رای، اشتراک گذاشتن و دریافت سود را برای سرمایه گذار به همراه دارد.
توکنهای حاکمیتی (governance tokens)
به دارندگان امکان می‌دهد که در فرآیندهای تصمیم‌گیری مربوط به یک پروژه یا پلتفرم خاص شرکت کنند. دارندگان توکنهای حاکمیتی میتوانند پیشنهادهای خود را ارائه دهند، درباره موارد مختلف پروژه چون ارتقاء پروتکل یا تغییرات در ساختار هزینه پلتفرم، بحث کنند و رای بدهند.
توکنهای غیر قابل معامله (NFTها)
NFTها یکتا و غیرقابل تجزیه و تفکیک هستند و این وجه تمایز این گروه از توکنهای دیجیتال با سایرین است. هر NFT معرف یک دارایی دیجیتال یکتا، مانند هنر، کلکسیون‌ها یا املاک مجازی است. عامل اصلی در گسترش محبوبیت NFTها، قابلیت ارائه اثبات مالکیت و منشأ برای دارایی‌های دیجیتال است.
کاربردهای توکن ارز دیجیتال
توکنهای ارز دیجیتال گستره ای از امکانات متنوع در بخش‌های مختلف را پیش روی کاربران قرار می‌دهند.
در حوزه مالی، توکنها کاربردهای فراوانی برای ایجاد سیستم‌های مالی غیرمتمرکز مانند پلتفرم‌های وام‌دهی، خدمات بیمه یا راهکارهای مدیریت دارایی دارند. بکارگیری این پلتفرم‌ها می‌تواند به بهبود کارایی، شفافیت و دسترسی نسبت به خدمات مالی سنتی منجر شود.
در حوزه مدیریت زنجیره تأمین، کریپتو توکنها برای ردیابی و تایید تولید کننده و اصالت کالاها در یک زنجیره تأمین مورد استفاده قرار گرفته و اطمینان از شفافیت را به همراه داشته و ریسک کالاهای جعلی را کاهش می‌دهد.
در حوزه امور دولتی و رأی‌گیری، توکنهای ارز دیجیتال میتوانند سیستم‌های رأی‌گیری امن، شفاف و غیر متمرکز را برای سازمان‌ها، اجتماعات یا حتی کل کشورها فراهم کنند.
در حوزه سرگرمی، مخصوصا NFTها، در جهان هنر، موسیقی و بازی‌ها، مسیرهای جدیدی را پیش روی خالقان و کلکسیونرها می‌گذارد. NFTها به هنرمندان برای کسب درآمد و سود بیشتر، این امکان را فراهم می‌کند تا آثار خود را بدون واسطه بفروشند، به علاوه کلکسیونرها نیز میتوانند دارایی‌های دیجیتال خود را با امنیت بیشتر نگهداری کرده، نمایش دهند و معامله کنند.
استاندارد ساخت توکن ارز دیجیتال
همانطور که اشاره شد، توکنها دسته از از ارزهای دیجیتال هستند که بر بستر بلاک چین‌های موجود بر اساس استانداردهای توکن سازی، ایجاد میشوند. اولین قدم برای ایجاد توکنها تعیین کاربرد و نوع توکن و انتخاب بلاک چین مناسب برای ساخت آن است.
- استاندارد TRC-20 قوانین توکن سازی در بلاک چین ترون را ارائه می‌دهد. ترون یک شبکه بلاک چین عمومی است و کاربران میتوانند بدون محدودیت مطابق با این استاندارد به ساخت توکن اقدام کنند.
- ERC-20 استاندارد فنی برای ایجاد توکنهای Fungible روی شبکه اتریوم را ارائه می‌دهد و امکان ایجاد روش‌های مختلف برای تبادل توکنها را برای قراردادهای هوشمند فراهم می‌کند.
- استاندارد BEP-20، در شبکه هوش مصنوعی بایننس است. در ساخت توکنهای این شبکه، کد‌ها به زبان سالیدیتی در قراردادهای هوشمند ثبت میشوند. این استاندارد برای طراحی قراردادهای هوشمند در شبکه BSC ایجاد شده است.
- ERC-721، استانداری برای طراحی NFTها روی بلاک چین اتریوم است. از لحاظ ساختاری نزدیک به استاندارد ERC-20 است.
نکات مهم مرتبط با توکن ارز دیجیتال
کاربرد عمده توکن ارز دیجیتال به جذب و تامین سرمایه برای پروژه‌های بلاک چین مربوط است. به همین دلیل جذابیت بسیاری برای کلاهبرداران و مقاصد سودجویانه دارد. اما با در نظر گرفتن پارامترهای مختلف در زمان بررسی توکنها می‌توانید از خطر توکنهای تقلبی و فعالیت‌های کلاهبرداری اجتناب کنید.
- ممکن است حوزه قضایی، الزامی بر ثبت توکن تعیین کرده باشد و عدم ثبت ان حاکی از غیرقانونی بودن توکن است.
- پیشینه و اطلاعات تیم پشتیبانی توکن را جستجو کنید. با بررسی اطلاعات در سامانه‌های کسب و کار، اعتبار شرکت را بررسی کنید.
- بررسی کنید که توکن در کدام صرافی‌ها و بازار‌ها لیست شده. اگر توکن در صرافی‌های غیرمجاز و تنظیم نشده ارائه می‌شود احتمال تقلبی بودن و کلاهبرداری وجود دارد.
سخن پایانی
توکن ارز دیجیتال، نمایانگر واحد‌های دارایی با کاربرد مشخص در یک بلاک چین خاص است. توکنها بر خلاف کوین‌های دیجیتال، دارایی اصلی بلاک چین محسوب نمی شوند و بخش اصلی عملکرد شبکه نیستند. در هر شبکه بلاک چین امکان ایجاد توکنهای بیشمار با قابلیت‌های متنوع وجود دارد.
برای ایجاد توکن در ابتدا کاربرد و نوع توکن و شبکه بلاک چین مناسب با ان مشخص می‌شود. توکنها برای براوردن یک کاربرد خاص و بر اساس استانداردهای توکن سازی، ایجاد می‌شود و از این نظر در 4 گروه توکنهای کاربردی، حاکمیتی، امنیتی و غیرقابل معامله قرار می‌گیرند. از جمله استانداردهای توکن سازی می‌توان به TRC-20 در شبکه ترون، ERC-20 در بلاک چین اتریوم برای ایجاد توکنهای قابل معاوضه، BEP-20 در شبکه بایننس و ERC-721 در بلاک چین اتریوم برای ایجاد توکنهای NFT اشاره کرد.
منابع ترجمه شده :